Het monument
Vorm en materiaal
Het verzetsmonument op de algemene begraafplaats Kerkedijk in Bergen is een gedenksteen van impalagraniet en is 60 cm lang en 90 cm breed.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
‘1940-1945
TOEN STONDEN IN HET MIDDEN DES VOLKS MANNEN EN VROUWEN OP
H.M. VAN RANDWIJK’.
Symboliek
De tekst: “toen stonden in het midden des volks mannen en vrouwen op” is een fragment uit de kroniek ‘In de schaduw van gisteren’ van H.M. van Randwijk en verwijst naar het heldhaftige verzet van de Nederlandse burgers en militairen tegen de Duitse bezetter.
De geschiedenis
Het verzetsmonument op de algemene begraafplaats Kerkedijk in Bergen herinnert aan het verzet van de Nederlandse burgers en militairen tegen de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog.
De protestants-christelijke onderwijzer, schrijver, dichter en letterkundige Henk van Randwijk raakte in 1941 betrokken bij het ondergrondse verzet toen zijn collega-onderwijzer Kooistra hem vroeg of hij wilde meewerken aan het illegale blad Vrij Nederland. Begin 1942 werd Van Randwijk onder de schuilnaam Sjoerd van Vliet hoofdredacteur van het wekelijks verschijnende VN. Het ging hem echter niet alleen om de strijd tegen de bezetter en herstel van de Nederlandse democratie. Van Randwijk zag de bezetting niet allereerst als een politieke en economische crisis, maar als een culturele strijd richting een rechtvaardiger samenleving dan die voor de oorlog. Vanuit dit uitgangspunt ontstond er begin 1943 een meningsverschil binnen de groep medewerkers van VN. Een deel van hen splitste zich af en stichtte de orthodoxe ‘Trouw-groep’, waar het dagblad uit voort is gekomen.
Van Randwijk is tijdens de bezettingsjaren tot twee keer toe gearresteerd door de bezetter wegens het verschaffen van onderdak aan joodse burgers. Hij wist zich echter iedere keer vrij te pleiten. In de loop van de oorlog werd hij vanwege zijn denkbeelden én verzetsactiviteiten de meest gezochte Nederlander.
Na de bevrijding is Van Randwijk nog tot 1950 hoofdredacteur van Vrij Nederland gebleven. Na een intern meningsverschil over zijn kritiek op het PvdA standpunt inzake de onafhankelijkheid van Indonesië trad hij terug als hoofdredacteur. Op 7 mei 1966 is Henk van Randwijk gestorven op 57-jarige leeftijd.
Oprichting
De tekst op de gedenksteen is op voorspraak van de heren D. Luiting en A. van Ulsen aangebracht. De gedenksteen is geschonken door de erven van W. den Toom, voormalig minister van Defensie en krijgsgevangene tijdens de Tweede Wereldoorlog, wiens urn eveneens is bijgezet op het urnenveld.
Onthulling
De gedenksteen is onthuld op 4 mei 2004.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in een gedeelte van het urnenveld op de algemene begraafplaats Kerkedijk dat uitsluitend is ingericht voor leden van het verzet en de Binnenlandse Strijdkrachten die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog. De begraafplaats is gelegen te Bergen.
Bronnen
- www.eerebegraafplaatsbloemendaal.eu;
- De heer Ron Wessels;
- De heer Hans Brouwer;
