Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Exodus-monument’ in Huissen (gemeente Lingewaard) is een plaquette, ingemetseld in rode baksteen. Op de plaat is de afbeelding van een zinkende roeiboot te zien.
De geschiedenis
Het ‘Exodus-monument’ Huissen (gemeente Lingewaard) is opgericht ter nagedachtenis aan de drie mannen uit Huissen die op 21 oktober 1944 evacués hielpen overzetten bij de Rijn en daarbij om het leven kwamen. Tevens herinnert het monument aan de duizenden mensen die toen een barre tocht maakten om Arnhem en de Oost- Betuwe te ontvluchtten.
De namen van de omgekomen Huissenaren luiden: Hendricus Arnoldus Lentjes, Johannes Hendrikus Straatman en Theodorus Albertus Straatman.
Met operatie ‘Market Garden’ (een offensief van 17 tot 26 september 1944) wilden de geallieerden een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland veroveren. Luchtlandingstroepen moesten in een bliksemsnelle aanval bruggen veiligstellen, zodat vanuit België de grondtroepen over deze bruggen naar het IJsselmeer konden oprukken. De Slag om Arnhem werd echter verloren, waardoor de aanval stokte. Dankzij de samenwerking van Amerikaanse en Engelse soldaten kon in Brabant een strook vrij gebied (‘de Corridor’) behouden blijven. Onder meer van daaruit werd in de maanden daarna de rest van Brabant bevrijd.
Evacuatie
Na de Slag om Arnhem was de omgeving van Arnhem in handen van het Duitse leger. Omdat het gebied in de frontlinie lag, gelastte de bezetter medio oktober 1944 dat iedereen uit het gebied moest worden geëvacueerd. Dit was geen eenvoudige zaak, omdat de pontjes bij Doornenburg, ‘t Looveer en Malburgen gezonken of onbruikbaar waren geworden. Ook de Rijbrug was niet meer te gebruiken.
De rivier de Rijn kon nog slechts worden overgestoken met noodveren of wankele bootjes onder een hagel van granaten en bommen. Wat voor menigeen restte was de oversteek bij De Praets in Meinerswijk, Elden. Een grote vluchtelingenstroom kwam op gang.
Tijdens de uittocht van vluchtelingen vond op 21 oktober 1944 een tragisch ongeval plaats. Op De Praets waren drie Huissense mannen genoodzaakt hun familie op eigen initiatief over te zetten. Vervolgens hielpen zij ook anderen de Rijn over. Maar de laatste overtocht werd hen fataal. De boot sloeg om en de drie mannen verdronken.
Onthulling
Het monument is onthuld op 17 april 2010.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Oude begraafplaats, gelegen aan de Doelenstraat in Huissen (gemeente Lingewaard).
Het monument heeft twee zustermonumenten; bij tuinbouwmuseum Mea Vota in Huissen en op De Praets in het uiterwaardenpark Meinerswijk, gelegen aan de zuidoever van de Nederrijn in de wijk Elden, tegenover het centrum van de stad Arnhem. De monumenten worden met elkaar verboden door de gordel van dijken, benoemd tot Exodus herdenkingsroute.
Bronnen
- Brochure De Exodusroute – Een evacuatie-route vanuit Huissen;
- Website Exoduscomité;
- Website gemeente Lingewaard.
