Schiermonnikoog, monument in de N.H. kerk

Vorm en materiaal
Het monument in de N.H. kerk te Schiermonnikoog is een ingemetselde plaquette van natuursteen.

Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:

‘NAAM OP MONSTERROL
TENSLOTTE DOORGEHAALD MAAR
BLEEK ONUITWISBAAR’.

Hieronder staan de namen en sterfdata en -plaatsen van 39 oorlogsslachtoffers uit Schiermonnikoog.

Wijziging
Op 28 juli 2021 is een vervangende plaquette onthuld met de namen van 47 bewoners die in de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn gekomen. Ook staat er bij alle oorlogsslachtoffers de exacte locatie waar ze zijn omgekomen. De nieuwe plaquette in een initiatief van eilandbewoner Arend Maris die op basis van onderzoek een vollediger beeld heeft gevormd van de verschillende slachtoffers. Ook heeft hij alle locaties waar ze omgekomen zijn kunnen achterhalen.

Digitaal Joods Monument
De joodse oorlogsslachtoffers die op dit gedenkteken vermeld staan, zijn tevens opgenomen in het ‘Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland‘. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.

Onder het kopje ‘Geschiedenis’ op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.

Het monument in de N.H. kerk te Schiermonnikoog is opgericht ter nagedachtenis aan de inwoners van het waddeneiland die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

Op de plaquette staan de namen van 47 slachtoffers en hun sterfdata en -plaatsen luiden:

Johan Alta 06-04-1942 Golf van Bengalen, Freerk Bandstra 07-03-1940 Schiermonnikoog, Menke K. van der Beek 10-12-1944 Renesse, Trijntje van Bennekom-Coolen 15-07-1945 Japans Kamp Java, Hendrik W. van den Berg 28-07-1943 Schiermonnikoog, Jacoba van den Berg-Zeilinga, Jan A. de Boer 08-1945 Japans Kamp Java, Jan Blok 14-8-1941 Calcutta, India. Piet Brakel 21-05-1945 Duits Kamp, Grietje L. Carst-Kruisinga, Anne van Dijk, Klaaske Dijkstra, Jan Dobbenga 30-10-1944 Duits Kamp, Rink Dobbenga 26-02-1942 Straat Florida, Louise C. Draaijer, Meinsina Draaijer 08-01-1941 Schiermonnikoog, Wietske Draaijer-Carst, Trijntje M. Faber-Grilk, Klaaske Fenenga, Martje Fenenga-Dijkstra, Abrosius Feyes 26-02-1941 N. Atl. Oceaan,

Jan E. Hellings 07-03-1942 Indische wateren, Julius van Hessen, 20-03-1943 Sobibor, Hennie van Hessen-de Beer 20-03-1943 Sobibor, Willem Hoekstra 20-03-1943 Thailand, Ludwig Kronthal 21-05-1943 Sobibor, Githe G.S. Kronthal-Marcus 21-05-1943 Sobibor, Marten S. Kruizinga 25-02-1944 Japans Kamp Tokio, Jan List 02-12-1942 Rangoon, Birma, Minna Marcus 20-10-1943 Auschwitz, Renske G. Matroos, Janna Schaafsma 08-01-1941 Schiermonnikoog, Hendrik D. Teensma 10-04-1945 Duits Kamp, Teen Teensma 20-08-1943 Thailand, Ruurd Teensma 05-03-1940 Noordzee, Geertje Terpstra-Grilk 19-05-1941? Lemmer, Ate Visser 14-06-1942 Indische Oceaan, Rinze Visser, Tjeerd Wiebes 17-07-1943 Japans Kamp Java en Anna C.L. Zorgdrager-Dobbinga 22-08-1945 Japans Kamp Java.

Onder hen waren vijf joodse medeburgers:

Julius van Hessen, Johanne (Hennie) van Hessen-de Beer, Ludwig Kronthal, Githel Gretchen Kronthal-Marcus en Minna Marcus.

Op het monument staat de naam ‘Minna Marcus’ anders vermeld dan in het Digitaal Joods Monument.

Onthulling
Het monument is onthuld in 1995.

Locatie
De plaquette is ingemetseld in de muur van de N.H. kerk te Schiermonnikoog.

Bronnen

• Joodse Oorlogsmonumenten in de provincie Friesland van H. Hamburger en J.C. Regtien, met medewerking van Fr. van Echten (Bedum, Uitgeverij Profiel, 2001). ISBN 90 5294 222 6;
• De Nederlandse Oorlogsgravenstichting;
• NOS. 28 juli 2021. ‘Nieuwe plaquette op Schiermonnikoog met meer namen van oorlogsslachtoffers’;
• Omrop Fryslân. 28 juli 2021. ‘Nieuwe plaquette op Schiermonnikoog met meer namen oorlogsslachtoffers.