Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Artsenmonument’ in Utrecht is een bronzen beeld van drie artsen die een vallende esculaap omhoog houden. Het beeld is gericht op de wand met de artseneed in de entreehal van de ‘Domus Medica’ in Utrecht. Het beeld is geplaatst op een voetstuk.
Tekst
De tekst op het voetstuk luidt:
‘ALLEEN EEN VRIJ MENS KAN EEN GOED GENEESHEER ZIJN’
Symboliek
Kunstenares Anita Franken omschrijft haar ontwerp als volgt: ‘Alle drie de figuren hebben hun eigen identiteit. Welke
identiteit dat is, kan de toeschouwer zelf invullen. Maar de drie
figuren stralen allen kracht uit. En ze werken samen om het doel – de
geneeskunde – hoog te houden. Door veel en goed te communiceren trokken
ze een gezamenlijke lijn.’
Zij deed inspiratie op voor het monument door onder andere het artikel De blijvende betekenis van het artsenverzet van dr. A van der Zwam uit 1985 in Medisch Contact te lezen.
De geschiedenis
Het ‘Artsenmonument’ in Utrecht is opgericht ter herinnering aan alle artsen die in oorlogstijd werkten of werken.
Vrijwel alle 7.000 artsen in Nederland lieten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog niet dwingen lid te worden van de Artsenkamer. Ze weigerden mee te werken aan een gezondheidszorg geschoeid op nationaal-socialistische leest. Ze keerden zich daarom haast unaniem tegen de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, die wél pleitte voor samenwerking met de Duitsers. In plaats van lid te worden van de Artsenkamer, sloten de meeste artsen zich aan bij de eerste Nederlandse verzetsorganisatie Medisch Contact. De artsen vormden zo een eenheid om weerstand te bieden aan de eisen van de Duitse bezetter.
Tegelijk met het monument is ook het boek Witte jassen en Bruinhemden uitgebracht. Hierin is de persoonlijke geschiedenis van een aantal artsen die de Duitse bezetting meemaakten.
Oprichting
Het monument is mede tot stand gekomen dankzij een bijdrage van het Programma Erfgoed van de Oorlog van het Ministerie van VWS.
Onthulling
Het monument is onthuld op 3 mei 2010 door demissionair minister van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport, de heer Ab klink en twee oud-artsen.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument staat in de entreehal van het Congres- en Vergadercentrum ‘Domus Medica’, gevestigd aan de Mercatorlaan te Utrecht.
Bronnen
