Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘Panther D-Tank’ in Breda is een originele Duitse Panther D-Tank, gebouwd in het jaar 1943. De 43 ton zware tank is geplaatst op een voetstuk. Op de tank is een metalen plaquette aangebracht. Voor de tank staat dezelfde plaquette.
Tekst
De tekst op de beide plaquettes luidt:
‘DIT GESCHENK VAN DE
POLEN
WORDT IN DE HOEDE VAN
HET PUBLIEK AANBEVOLEN’
Wijziging
Tot 2004 verkeerde de tank in ongewijzigde staat sinds de plaatsing. Gebrek aan onderhoud maakte een volledige revisie van de tank nodig. Het onderstel was zwaar aangetast en de pantserplaten waren grotendeels weggerot. Op 17 december 2003 werd de tank van zijn plek gehaald voor groot onderhoud. Verschillende onderdelen die geen functie hebben voor het behoud van de tank als monument werden verwijderd. Waaronder het motorblok en andere interne onderdelen. Tevens werd de tank in de originele camouflagekleuren gespoten. Op 28 oktober 2004 is de tank teruggeplaatst.
De geschiedenis
Het monument ‘Panther D-Tank’ in Breda is opgericht ter herinnering aan de bevrijding van Breda op 29 oktober 1944 door de 1ste Poolse Pantserdivisie van generaal Maczek. De Duitse Panther D-Tank is in 1945 aan Breda geschonken door deze Poolse bevrijders.
De Bredase bevolking zag op 17 september 1944 een enorme luchtvloot over
de stad vliegen. Deze vloot was op weg naar het oosten van het land om
de bruggen bij Nijmegen en Arnhem in handen te krijgen als
onderdeel van operatie ‘Market Garden’. Eind september was de 1e
Poolse Pantserdivisie, een onderdeel van het Canadese Legerkorps,
doorgedrongen tot het noorden van Vlaanderen, boven Antwerpen. Zij
bevrijdden achtereenvolgens Merksplas, Baarle Nassau en Baarle Hertog.
Op 5 oktober volgde de bevrijding van Alphen. Een periode van wachten
brak aan en Breda bereidde zich voor op
een hevige strijd.
De Poolse generaal Stanisław Maczek besloot om de aandacht te
verleggen naar het gebied tussen Alphen en Baarle. Hij bereikte de weg
Breda-Tilburg, om de troepen die zich op Tilburg hadden
geconcentreerd te ontlasten. De Duitsers vreesden dat Maczek via Gilze
en de Langstraat zou doorstoten naar het Hollands Diep en zo de Duitse
troepen in West-Brabant zou afsnijden van de hoofdmacht van de Duitsers
en de mogelijkheid tot terugtrekken zou beperken.
Op vrijdag 27 oktober 1944 bereidde de
Poolse divisie een grootscheepse aanval richting Breda voor. Er werd begonnen met artilleriebeschietingen op Breda. In de stad
staken de Duitsers ‘De Ypelaer’ aan de zuidkant van de stad en het
postkantoor aan de noordkant van de stad in brand. ‘s Avonds hoorde men
een luidde ontploffing toen aan de oostelijke kant van Breda ook een
kerktoren werd opgeblazen. ‘s Nachts was het slapen voor de inwoners
onmogelijk door het geknal van de granaten.
Een aantal leden van
de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten wisten de
binnenstad van Breda te bereiken en vertelden dat het
Ginneken en de aangrenzende stadsdelen al bevrijd waren. Na een kort
maar hevig
gevecht aan de Wilhelminabrug trokken de Duitsers zich terug naar de
overkant van het Wilhelminakanaal. In een triomftocht trokken de Polen
door de binnenstad. De Duitsers beschoten de stad nog een aantal dagen
met artillerie. Totdat de Polen besloten een enorm artilleriebombardment
uit te voeren, met succes. Breda was bevrijd.
Oprichting
De Duitse Panther D-Tank is in 1945 door de 1e Poolse Pantserdivisie geschonken aan Breda. De Tank werd op een dieplader naar Breda gebracht.
Onthulling
Het monument is onthuld op 29 oktober 1945. Na de restauratie is het monument opnieuw onthuld op 28 oktober 2004.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De Panther D-Tank staat aan de rand van het Wilhelminapark op de kruising van het Wilhelminapark en de Paul Windhausenweg te Breda.
Bronnen
