Het monument
Vorm en materiaal
De plaquette 'Englandspiel' in Den Haag is uitgevoerd in zwarte natuursteen.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'ZIJ SPRONGEN IN DE DOOD
VOOR ONZE VRIJHEID.
ENGLANDSPIEL
1942 – 1944.
IN DANKBARE HERINNERING AAN DE 54
NEDERLANDSE AGENTEN EN ALLEN DIE
VIELEN IN HET INLICHTINGENWERK
GEVANGEN WERDEN VELEN VAN HEN
DIT GEBOUW BINNENGEVOERD.'
De geschiedenis
De plaquette 'Englandspiel'
herinnert de inwoners van Den Haag aan dit contraspionagecomplot van de
bezetter.
Tussen 1942 en 1943 werden Nederlandse
geheim agenten door de geallieerden boven Nederland gedropt. Direct daarna
werden zij door de bezetter gearresteerd. Niemand weet hoeveel Engelandvaarders
er in totaal zijn geweest, men schat het aantal op 1.700. Onder hen waren
minimaal 48 vrouwen.
Dit zogeheten 'Englandspiel'
was een contraspionagecomplot van de bezetter. Op een nacht in november 1941 werden
twee Nederlandse agenten (in dienst van de Britten) per parachute boven
Nederland afgeworpen. Vier maanden later is een van hen door de bezetter
gearresteerd.
Hij moest naar Engeland
seinen dat hij veilig was aangekomen. De bezetter wist echter niet dat de agent
een speciale code gebruikte, voor het geval hij gepakt zou worden. De Britten
merkten deze code echter niet op en zonden een nieuwe geheim agent naar
Nederland, die ook door de bezetter werd opgepakt. Ook hij moest naar Engeland
seinen dat alles veilig was.
Dit 'Englandspiel' herhaalde
zich tot 1943. Op 29 augustus wisten twee Nederlandse agenten, Ben Ubbink en
Pieter Dourlein, uit het gijzelaarskamp Haaren te ontsnapten. Eenmaal terug in
Engeland hebben zij de ware gang van zaken uiteengezet.
Van de Engelandvaarders die als geheim agent weer terug naar Nederland
gingen, zijn 46 slachtoffer van het Englandspiel geworden. Zij werden naar
aanvankelijk naar Haaren gebracht, waar Arie van der Giessen in 1944 overleed.
Later werden de gevangenen naar Mauthausen overgebracht, waar in totaal
minstens 44 geheime agenten overleden.
Onthulling
Het monument is onthuld op 3 mei 1980 door mevrouw P. Dourlein, weduwe van de geheim agent Pieter Dourlein (1918-1976).
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De plaquette is bevestigd op de voorgevel van het gebouw Binnenhof in Den Haag.
Bronnen
- Gemeente Den Haag;
- Haags Gemeente Archief.
Voor meer informatie
- Namenlijst, Wikipedia.
