Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘De Vlag’ in Westerbork (gemeente Midden-Drenthe) is een
bronzen vlag, geplaatst op een bakstenen sokkel. Op de sokkel is een plaquette aangebracht. Het monument is 2 meter hoog,
84 centimeter breed en 52 centimeter diep.
Het monument word geflankeerd door twee schuine bakstenen muurtjes met daarop vier verschillende natuurstenen plaquettes. De meest linkerplaat ‘Du ciel la liberté’is een natuurstenen gedenksteen met in reliëf een
mannenfiguur aan een parachute die een geweer vasthoudt. De tweede plaat links van de vlag memoreert ‘Strijd’. De plaat rechts van de vlag memoreert ‘Verzet’ en de meest rechterplaat ‘Onschuld’. De plaquettes zijn 50 centimeter hoog en 50 centimeter breed.
Teksten
De tekst op de meest linker plaquette luidt:
‘DRENTS GENOOTSCHAP
DU CIEL LA LIBERTE
1945 APRIL 1955
SAS’.
De tekst op de plaquette links van de vlag luidt:
‘STRIJD
DANKZIJ HUN MOED EN HUN OFFERS
IS EEN ANDERE TIJD AANGEBROKEN
WAARDOOR WIJ KUNNEN ADEMEN
IN VRIJHEID
TER NAGEDACHTENIS AAN DE MILITAIREN UIT VELE
LANDEN DIE IN WESTERBORK SNEUVELDEN
TER HERINNERING AAN DE MILITAIREN UIT
WESTERBORK DIE ELDERS OM HET LEVEN KWAMEN’.
De tekst op de plaquette op de sokkel van de vlag luidt:
‘VLAG
SYMBOOL VAN OVERWINNING OP HET KWADE,
VAN HERWONNEN VRIJHEID EN
HOOP OP DE TOEKOMST
ARMANDO’
De tekst op de plaquette rechts van de vlag luidt:
‘VERZET
ZIJ STONDEN OP, LUISTEREND NAAR
DE STEM VAN HUN GEWETEN,
MEER DAN NAAR HET FLUISTEREN
VAN HUN ANGST
TER NAGEDACHTENIS AAN DE INWONERS VAN
WESTERBORK DIE VERZET DURFDEN TE BIEDEN EN
AAN VERZETSMENSEN VAN ELDERS DIE HUN LEVEN
GAVEN VOOR HUN DADEN IN DEZE GEMEENTE’.
De tekst op de meest rechter plaquette luidt:
‘ONSCHULD
NIETS VERMOEDEND EN ONSCHULDIG
NIETS GEDAAN, NIET VOORBEREID
NIET VERDEDIGD, NIET VEROORDEELD
NOODLOT VAN DE OORLOGSTIJD
TER NAGEDACHTENIS AAN DE BURGERSLACHTOFFERS
UIT WESTERBORK EN AAN DE VELEN DIE HIER OF
ELDERS VANWEGE HUN RAS, GELOOF, GEAARDHEID OF
AFKOMST OM HET LEVEN WERDEN GEBRACHT’.
Symboliek
Het monument is gebouwd in een U-vorm. De vorm is gekozen om degene die hier stil staat zich omarmt te laten voelen. Op de centrale sokkel staat de vlag van ontwerper Armando. De vlag staat symbool voor de overwinning en de op het kwade herwonnen vrijheid en hoop voor de toekomst.
Wijziging
Het monument is in 2004 ontstaan door drie verschillende monumenten in Westerbork samen te voegen. Het centrale element ‘De Vlag’ ontworpen door Armando (oorspronkelijke onthulling 5 mei 1995) werd van zijn oude plek op de hoek van de Pieterbergweg naar de Hooftstraat verplaatst en gescheiden van de zwerfkei die dienst deed als sokkel. De vlag werd op een nieuwe sokkel van baksteen geplaatst.
De meest linker plaquette ‘Du ciel la liberté’ ontwopen door Charles Hammes (oorspronkelijke onthulling 1949) was oorspronkelijk bevestigd aan de muur van het gemeentehuis aan de Hoofdstraat, later aan de muur van het nieuwe gemeentehuis aan het Van Weezeplein.
De andere plaquettes zijn afkomstig van de begraafplaats in Westerbork.
De geschiedenis
Het monument ‘De Vlag’ herinnert de inwoners van Westerbork (gemeente
Midden-Drenthe) aan de herwonnen vrijheid in 1945 en aan de hoop op een
vredige toekomst. Tevens herinnert de meest linker plaquette ‘Du ciel la liberté’ de inwoners van Westerbork aan de bevrijding van het dorp in 1945 door
Franse parachutisten. De andere plaquettes herinneren aan de inzet van de geallieerde militairen, het verzet en de burgerslachtoffers.
De plaquette ‘Du ciel la liberté’ (vanuit de lucht kwam de vrijheid) houdt de herinnering aan de Franse paramilitairen levend. Bij de gevechten in
het dorp op 8 april 1945 sneuvelden drie paramilitairen. Het doel van de gevechten was het
uitschakelen van de Duitse commandopost, die gevestigd was in
café-restaurant Slomp. Aangenomen werd dat de Duitse commandant door de
paramilitairen doodgeschoten was. Na de oorlog maakten de memoires,
die deze commandant, de generaal Böttger in 1958 in Bremen had
geschreven, duidelijk dat hij zijn verwondingen had overleefd. Een
groot aantal echter van de Duitse
militairen zijn wel gesneuveld en die overbleven werden de dag na de
aanval geëvacueerd.
Oprichting
Tot het samenvoegen van de drie verschillende monumenten, ‘De Vlag’, ‘Du ciel la liberté’ en de plaquettes van de begraafplaats, werd besloten omdat een centrale herdenkingsplaats in het drop Westerbork ontbrak.
Onthulling
Het monument werd op 25 april 2004 onthuld.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich aan de Hoofdstraat in Westerbork (gemeente Midden-Drenthe).
Bronnen
- Drenthe kunstbreed in beeld;
- Gemeente Midden-Drenthe;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
