Herdachte groepen: Verzet Nederland
Onthulling: 15 februari 1996
Adopteer dit monument.
Het monument
Vorm en materiaal
Op de Gerben Wagenaarbrug in Amsterdam zijn een naamplaatje en een plaquette aangebracht.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'GERBEN WAGENAAR, GEBOREN OP 27 SEPTEMBER 1912 TE AMSTERDAM
STRIJDER TEGEN DISCRIMINATIE, RACISME EN FASCISME.
EEN DER LEIDERS VAN DE FEBRUARISTAKING IN 1941
(HET PROTEST TEGEN RAZZIA'S OP JOODSE LANDGENOTEN).
BETROKKEN BIJ HET GEWAPEND VERZET, SABOTAGE-ACTIES EN
WAPENDROPPINGS IN DE 2E WERELDOORLOG.
AANGESLOTEN BIJ DE RAAD VAN VERZET EN DE BINNENLANDSE SRIJDKRACHTEN.
LID VAN DE TWEEDE KAMER VOOR DE CPN VAN 1946 TOT 1959.
OP 31 AUGUSTUS 1993 OVERLEDEN.'
De geschiedenis
De Gerben Wagenaarbrug in Amsterdam herinnert aan de verzetsman die tevens lid was van de Communistische Partij Nederland.
Gerben Wagenaar groeide op in Amsterdam-Noord. Al voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog sprak de jonge Wagenaar zich uit tegen de nationaal-socialistische partij. Zo riep hij in 1936 op de Olympische Spelen in Duitsland te boycotten. Werkzaam bij het Gemeentelijk Energiebedrijf, speelde hij in de vakbeweging een rol door de gevaren van het opkomende fascisme al vroeg te onderkennen.
Na de meidagen van 1940 kreeg Wagenaar, toen lid van de Communistische Partij Nederland (CPN), opdracht in het verzet te gaan. In deze hoedanigheid maakte hij deel uit van de organisatie van de Februaristaking van 1941. Daarnaast organiseerde de verzetsman in opdracht van de CPN gewapende verzetsgroepen, pleegde hij overvallen en saboteerde hij acties van de bezetter.
De door Wagenaar opgezette verzetsgroepen gingen later deel uit maken van de Raad van Verzet (RVV), waarvan hij landelijke sabotage commandant werd. In deze rol was hij verantwoordelijk voor de wapendroppings afkomstig uit Engeland en de verstrekking van wapens aan het ondergronds verzet. Ook was Wagenaar betrokken bij de radioverbinding met Engeland. De verzetsman was zelf ook actief betrokken bij verschillende acties, waaronder het aanbrengen van springstof in de bommenwerpers op vliegveld Gilzer Heide. Hiermee voorkwamen zij een bombardement op Engelse steden.
Gerben Wagenaar is op 31 augustus 1993 overleden op 80-jarige leeftijd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 15 februari 1996 door Ada van Randwijk, de weduwe van Gerben Wagenaar.
Locatie
De Gerben Wagenaarbrug in Amsterdam verbindt het Kraaienplein met het Hagedoornplein.
Bron
40-45 in Noord - Herinneringen in Amsterdam-Noord aan de bezetting van Pieter Roemer (Stadsdeel Amsterdam Noord, 2005).