Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Woudrichem (gemeente Altena) bestaat uit een zeskantige natuurstenen zuil, geplaatst op een vierkant voetstuk. Rondom de zuil zijn vijf bronzen beelden geplaatst. Deze verbeelden ieder een bevolkingsgroep. De eerste sculptuur verbeeldt de Nederlandse burgerbevolking, in de vorm van een gezin. De tweede sculptuur laat een joodse vrouw zien. Zij draagt een kind en haar bagage. Achter haar rokken verschuilt zich een klein kind. De derde sculptuur, van een gebogen vrouw met de handen voor het gezicht, is gewijd aan de burgers van het voormalig Nederlands-Indië. De vierde sculptuur laat het verzet zien, in de gedaante van twee mannen die een pakje aan elkaar doorgeven terwijl zij waakzaam om zich heen kijken. De vijfde sculptuur laat een militair zien die een slachtoffer in zijn armen draagt.
Tekst
Op de voorzijde van het monument is een tekst aangebracht:
‘1940- 1945 – 1949
DIE HIER HERDACHT HEEFT…
HEEFT TRACHTEN TE HERDENKEN (J. PRESSER).’
Op de overige vijf zijdes van de zuil zijn per dorpskern de namen van de slachtoffers aangebracht.
Symboliek
De vijf bronzen beelden symboliseren zowel de vijf gemeenten Almkerk, Andel, Giessen Rijswijk en Uitwijk die nu tezamen Woudrichem vormen, alsmede vijf bevolkingsgroepen. Beeldhouwer Jaap Hartman heeft hierbij vijf thema’s gebruikt om de verschillende groepen mee te karakteriseren. De Nederlandse burgerbevolking verbeeldde hij aan de hand van het thema ‘Zorg voor elkaar.’ De zorg voor elkaar binnen het gezin en het grote verdriet dat ontstaat wanneer men iemand verliest staat hier centraal. De Joodse bevolking werd door Hartman weergegeven aan de hand van het thema ‘angst’, in de vorm van een vrouw met twee kinderen die op transport wordt gesteld. Een van haar kinderen schuilt achter haar rokken, bang voor wat komen gaat. Het leed en het verdriet dat de burgers van het voormalig Nederlands-Indië in de kampen ten deel viel wordt gesymboliseerd door het beeld van de gebogen, huilende vrouw. Hartman gaf het verzet een gezicht aan de hand van het thema ‘Vastberadenheid’. Het pakje dat de twee mannen aan elkaar doorgeven staat symbool voor het verbodene, voor het ondergrondse. De gesneuvelde militairen verbeeldde de beeldhouwer aan de hand van het thema ‘Opofferinggezindheid’. De sculptuur van de militair die een gewonde in zijn armen draagt symboliseert de opoffering van het eigen leven voor het vaderland.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in Woudrichem is opgericht ter nagedachtenis aan 54 medeburgers die in de Tweede Wereldoorlog of tijdens de koloniale oorlog in Indonesië in het voormalige Nederlands-Indië door oorlogshandelingen zijn omgekomen. De jongste van hen was vier maanden oud, de oudste 76 jaar.
Oprichting
De oprichting was onder andere een initiatief van de burgemeester van Woudrichem, de heer M.J. Chr. Worrel.
Onthulling
Het monument is onthuld op 26 april 1991.
Het monument is geadopteerd door negen basisscholen uit de gemeente Woudrichem, die ieder om beurten een jaar zorg dragen voor het monument.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich naast het gemeentehuis in Woudrichem (gemeente Altena).
Bron
Stichting Gedenkteken Woudrichem.
