Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Gedenkteken Luchtvarenden’ (gemeente Soest) bestaat uit twintig aaneengesloten granieten gedenkzuilen. De zuilen zijn elk twee meter hoog en 1 meter 30 breed en wegen 1000 kilo. Voor het monument is bestrating en gras aangebracht.
Tekst
De tekst op de eerste zuil luidt:
‘ZIJ GAVEN HUN LEVEN
VOOR ONZE VREDE EN VRIJHEID.’
Hieronder zijn de namen van 1213 gesneuvelde militairen gegraveerd.
De tekst op de laatste zuil luidt:
‘GEDENKZUILEN LUCHTVARENDEN
TER NAGEDACHTENIS AAN
ALLE NEDERLANDSE SLACHTOFFERS VAN DE MILITAIRE LUCHTVAART
DIE ZIJN OMGEKOMEN IN EEN LUCHTVAARTUIG
ALS DIRECT GEVOLG VAN OORLOGSHANDELINGEN
OF EEN LUCHTVAARTONGEVAL
BIJ DE UITVOERING VAN DE AAN HEN OPGEDRAGEN MISSIE.
HIER WORDEN OOK ZIJ HERDACHT
WIER NAMEN ONBEKEND ZIJN GEBLEVEN.
ONTHULD DOOR DE COMMANDANT LUCHTSTRIJDKRACHTEN,
LUITENANT-GENERAAL J.H.M.P. JANSEN
SOESTERBERG’, 27 MEI 2010′
Wijziging
Aanvankelijk bestond het monument uit vijf zuilen. In 2010 zijn vijftien zuilen aan het monument toegevoegd.
De geschiedenis
Het ‘Gedenkteken Luchtvarenden’ in Soesterberg (gemeente Soest) is opgericht ter nagedachtenis aan alle Nederlandse militairen van de militaire luchtvaart die door oorlogshandelingen of ongeval in hun luchtvaartuig omgekomen zijn als direct gevolg van de uitvoering van hun dienstopdracht in de periode 1913 tot heden. Het betreft militairen van de Koninklijke Luchtmacht, militairen van de Marine Luchtvaartdienst, Militaire Luchtvaart Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en Luchtvaartafdeling van de Koninklijke Landmacht.
De namen van de omgekomen Nederlandse militairen van de Koninklijke Luchtvaart luiden:
- Namenlijst Marine Luchtvaart Dienst;
- Namenlijst Militaire Luchtvaart Koninklijk Nederlands-Indisch Leger;
- Namenlijst Wapen der Militaire Luchtvaart/Afdeeling Militaire Luchtvaart en de Koninklijke Luchtmacht.
Na de Tweede Wereldoorlog en vooral tijdens de opkomst van het straaltijdperk, zijn bij verschillende missies vliegers en bemanningen omgekomen. In totaal gaat het om 267 personeelsleden van de Koninklijke Luchtmacht (peiljaar: 2007, bron Nederlands Instituut voor Militaire Historie). De meeste gingen ten onder met de eerste straaljager van de Luchtmacht, de Gloster Meteor en de F-84G Thunderjet. Maar ook met ‘naoorlogse’schroefjagers, zoals de Spitfire, Mustang en Kittyhawk in het voormalig Nederlands-Indië en in andere vliegtuigtypen zoals de Dakota en helikopters.
De doctrine van ‘on the edge’-vliegen bleef in de Koude Oorlog en het straaltijdperk tot de beginperiode van de F-16 doorgaan. Gaandeweg ontstond er meer begrip voor de noodzakelijke vliegveiligheid en werden straaljagers technisch steeds betrouwbaarder.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van de heer Steve Netto.
Onthulling
De eerste onthulling van het monument was op 14 september 2007 door de Commandant Luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal Hans de Jong en initiatiefnemer commodore bd. Steve Netto. Dit in bijzijn van nabestaanden, oud-commandanten, collega’s en overige genodigden. Tijdens de ceremonie verzorgden F-16’s een ‘missing man’-formatie. Hierbij verlaat één toestel de groep als symbool voor de gevallenen.
De tweede onthulling van het monument was op onthuld op 27 mei 2010 door de Commandant der Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen. Tijdens de ceremonie vlogen vier Harvards van de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historisch Vlucht in de ‘missing man’-formatie.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het gedenkteken is geplaatst op de vliegbasis aan de Verlengde Paltzerweg te Soesterberg (gemeente Soest). Hier bevinden zich ook het ‘Monument voor Gefusilleerde Verzetsmensen’ en het ‘Monument voor Gevallen Vliegers’. Het terrein is niet vrij toegankelijk en alleen te bezoeken met toestemming van de vliegbasis Soesterberg. Ook is het moeilijk toegankelijk voor mindervaliden.
Voor informatie kunt u contact opnemen met het Bureau Voorlichting Vliegbasis Soesterberg, tel: 0346 – 33 61 00, e-mail: bicssb@thgssb.af.dnetmindef.nl.
Bronnen
- Ministerie van Defensie;
- Tijdschrift De Vliegende Hollander, 63e jaargang, nr. 9, oktober 2007.
