Het monument
Vorm en materiaal
De plaquette in de Singelkerk in Amsterdam is uitgevoerd in hout.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'TER GEDACHTENIS AAN:
ALBERT KEUTER
ANDRÉ DU CROIX
GIJSBERT JOHAN GORTER
WIEGER TEUN DICK SMIT
GEVALLEN IN DE STRIJD VOOR
VRIJHEID EN RECHT.
1940-1945
"ZALIG DE VERVOLGDEN
OM DER GERECHTIGDHEID WIL
WANT HUNNER IS HET
KONINKRIJK DER HEMELEN"
MATTHEÜS 5:10'.
De geschiedenis
De plaquette in de Singelkerk in Amsterdam herinnert aan de vier leden van de Doopsgezinde Gemeente die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen.
De namen van de vier slachtoffers luiden:
André du Croix, Gijsbert Johan Gorter, Albert Keuter en Wieger Teun Dick Smit.
De doopsgezinde predikanten Albert Keuter en André du Croix waren beiden actief in het verzet. Keuter was lid van een groep die neergeschoten geallieerde piloten terug naar Engeland terugsmokkelde via Frankrijk en Spanje. Du Croix was betrokken bij allerhande ondergrondse acitiviteiten, waaronder het onderbrengen van onderduikers. Keuter werd op 4 januari 1944 samen met zijn oudste zoon gearresteerd op het station in Meppel. Du Croix werd in april 1944 gearresteerd. De predikanten ontmoetten elkaar weer in kamp Vught, waar zij (tegen het verbod van de Duitsers) geestelijke bijstand verleenden aan andere gevangenen. Ze probeerden hiermee het moreel onder de gevangenen hoog te houden. Begin september werden ze op transport gesteld naar Sachsenhausen. Daar werden ze tewerkgesteld in de vliegtuigenfabriek Heinkel. In februari 1945 kwamen Du Croix en Keuter aan in het concentratiekamp Bergen-Belsen. De twee predikanten overleden daar op 10 maart 1945.
De student Gijsbert Johan Gorter was ook actief in het verzet. Op 8 maart 1945 werd hij gefusilleerd als represaille tegen de aanslag op Rauter, het hoofd van de Duitse politie. In totaal kwamen bij deze repressaille-actie 263 mensen om het leven.
Wieger Teun Dick Smit weigerde in 1943 de loyaliteitsverklaring te tekenen die van studenten werd geëist. Als straf werd hij tewerkgesteld in een Duitse wapenfabriek. Hij weigerde het werk om godsdienstige en patriottische redenen. Hij werd hierom in september 1943 gearresteerd en op transport gesteld naar kamp Lahde. Hier overleed hij op 17 november 1943.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 december 1949.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De plaquette bevindt zich in de bibliotheek van de Singelkerk aan de Singel 454 te Amsterdam.
Bron
Vertel de verhalen van Frans Heddema en Margit Willems (Stadsdeel Amsterdam-Centrum, 2005). ISBN 90-9019166-6.
