Het monument
Vorm en materiaal
De plaquette op de gevel van villa Laag Buurlo in Apeldoorn is uitgevoerd in koper. De plaquette is 90 centimeter hoog en 40 centimeter breed.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'VOOR VREDE EN VRIJHEID
1939-1945
LATEN WE NIET VERGETEN.
BIJ HUIS LAAG BUURLO (DIT HUIS) WERD OP 14 APRIL 1945 ÉÉN VAN DE
LAATSTE GEVECHTEN GELEVERD VOOR DE BEVRIJDING VAN NEDERLAND.
GEDURENDE HET GEVECHT DRONG EEN GRANAAT VAN DE VIJANDELIJKE ARTILLERIE
DOOR DE BUITENMUREN VAN DIT HUIS EN DAARBIJ WERDEN GEDOOD:
CAPTAIN F.J. SIMS VAN DE ROYAL CANADIAN RGT. EN
LUITENANT J.W. REARDON VAN DE EERSTE HUZAREN VAN DE CANADESE PANTSERDIVISIE.
ZIJ RUSTEN IN VREDE.'
Hieronder is een Franse en een Engelse vertaling van de tekst aangebracht.
Boven de tekst zijn de emblemen van het '1st Hussars Regiment' en het 'Royal Canadian Regiment' aangebracht.
De geschiedenis
De plaquette op de gevel van villa ‘Laag Buurlo’ herinnert de inwoners van Apeldoorn aan twee Canadese officieren die op deze plek op zaterdag 14 april 1945 in de strijd tegen de bezetter om het leven zijn gekomen.
De namen van de twee slachtoffers luiden:
Lieutenant Reardon en Captain Sims.
Op zaterdagmiddag 14 april 1945 kwamen de twee officieren van het Royal Canadian Regiment rond twee uur bij elkaar in de serre van de villa Laag Buurlo voor een zogeheten bevelsuitgifte. De gevechtsactie van de C-compagnie van het bataljon van het RCR versterkt met tanks van de 1e Huzaren, om in de vroege ochtend de Duitse weerstand bij De Tol te breken, was mislukt. De Canadezen hadden hierbij twee Shermantanks verloren en er waren doden en gewonden gevallen. Bij deze bevelsuitgifte ging het waarschijnlijk om een plan voor een vervolgactie. De bemanning van een Duits kanon op een tankonderstel ontdekte de Canadezen en begon de villa te beschieten. Een granaat sloeg door de buitenmuur en verwondde Captain F.J. Sims en Lieutenant J.W. Reardon dodelijk.
Captain Sims landde als een van de eerste officieren van het Royal Canadian Regiment met het bataljon op Sicilië, de vuurdoop voor deze Canadese eenheid, en sneuvelde in Apeldoorn als laatste officier van het Regiment, kort voor de bevrijding van Nederland.
Lieutenant Reardon nam in 1941 dienst als huzaar bij 8th Princess Louise’s (New Brunswick) Hussars, werd daar opgeleid als onderhoudsmonteur en vertrok naar Engeland. In juni 1943 werd hij als korporaal naar de officiersopleiding in Sandhurst gestuurd en een jaar later bevorderd tot tweede luitenant bij de 1st Hussars. Waarschijnlijk was hij commandant van een tankpeloton, dat het Royal Canadian Regiment ondersteunde bij de gevechtsacties ten oosten van het Apeldoorns Kanaal.
Beide officieren zijn begraven op het Canadese Oorlogskerkhof in Holten.
Deze geschiedenis is weer tot leven gewekt door de Canadese veteraan Tom Doucette, die in 1945 heeft meegevochten in het bataljon van het Royal Canadian Regiment bij Anklaar. Hij vertelde bij de 50-jarige herdenking in 1995 zijn gastgezin in Nijverdal over het sneuvelen van beide officieren. Zo kwam dit verhaal leden van het plaatselijk herdenkingscomité ter ore, die de heer Jerry Hulzebos uit Apeldoorn daarover hebben ingelicht. Met zijn medewerking zijn de voorbereidingen getroffen voor de oprichting van een monument bij villa Laag Buurlo.
Onthulling
De plaquette is onthuld op 3 mei 2000 door Mrs Cynthia Sladen, de zuster van Captain Sims. Bij de onthulling was de toenmalige compagniescommandant van Captain Sims in 1945, Colonel (retired) Strome Galloway, aanwezig. Daarnaast was de Apeldoorner Toon Buitenhuis aanwezig. Buitenhuis, toendertijd 25 jaar oud, heeft de Duitse aanval van zeer dichtbij meegemaakt. Hij was toen boerenknecht op het landgoed en was bezig met het voeren van het vee. De bezetter begon de villa te beschieten. Buitenhuis zag de granaat inslaan. Hij rende de villa binnen om de Canadezen te waarschuwen, maar tevergeefs. Hij trof Sims en Reardon dood aan. Toon Buitenhuis was sinds 1967 niet meer in de villa geweest. Met tranen in de ogen vertelde hij tijdens de onthulling het verhaal zoals het hem is bijgebleven: ‘Het huis is helemaal verbouwd, maar de plek kon ik moeiteloos terugvinden’. Hij toonde de plaats waar de mannen zijn omgekomen: ‘Hier in de serre stond mijn bed. Op de rand van het bed waren de officieren aan het overleggen. Toen ik binnenkwam hoorde ik een geweldige knal en zag ik de mannen liggen. De granaat was dwars door de verwarming heen geslagen en buiten terecht gekomen zonder te ontploffen’.
De bewoners van villa Laag Buurlo dragen zorg voor de plaquette.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De plaquette bevindt zich op de noordelijke gevel van villa Laag Buurlo aan de Deventerstraat te Apeldoorn. Deze is te bereiken via kinderboerderij 'Laag Buurlo', gelegen aan de Homerusstraat 8.
Bronnen
- De heer Jelle Reitsma;
- Apeldoorn '40-'45, het verhaal achter de Apeldoornse oorlogsmonumenten, Stichting Bevrijding '45 (Apeldoorn, 2006);
- www.apeldoornendeoorlog.nl.
