Het monument
Vorm en materiaal
Het monument in het Joods Historisch Museum te Amsterdam is een bronzen sculptuur. Op de voet staan, in de vorm van een poort, twee figuren met met een kandelaar. Een trap voert naar een arbeiderswoning waarin een visser, een schoenmaker, een landarbeider en een vioolspeler te zien zijn.
Symboliek
Beeldhouwer Jannes Limpberg heeft als uitgangspunt voor het monument het model van Poolse grafstenen gebruikt.
Wijzigingen
Oorspronkelijk bevond de sculptuur zich in De Waag, waar het Joods Historisch Museum was gevestigd. Na de verhuizing van het museum kreeg het monument een plek in de hal van het nieuwe gebouw aan de Nieuwe Amstelstraat in Amsterdam. Momenteel bevindt het beeld zich in het depot van het Joods Historisch Museum.
De geschiedenis
Het monument in het Joods Historisch Museum in Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen leden van de Oost joodse Arbeiders Cultuurvereniging An-Ski.
In 1921 werd de cultuurvereniging An-Ski (vernoemd naar het pseudoniem van de joods-Russische schrijver Solomon Zainwill Rapaport) opgericht door Poolse joden om de naar Nederland gevluchtte Oost-Europese joden voor een isolement te behoeden. Doel was de jiddische cultuur in een zo breed mogelijk kader in leven te houden. Er werd jiddische les gegeven, er was een toneelgroep die voorstellingen gaf in theater Bellevue en er was een bibliotheek aanwezig.
Oprichting
Tijdens de bezettingsjaren verdween de vereniging. Na de bevrijding kwamen de overgebleven leden van An-Ski op 30 september 1945 weer bijeen. Een groot deel van de leden van de vereniging had de oorlog echter niet overleefd. Om hen te eren werd besloten een monument op te richten.
Onthulling
Het monument werd onthuld op 22 november 1979.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in het depot van het Joods Historisch Museum aan de Nieuwe Amstelstraat 1 te Amsterdam.
Bronnen
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- Vertel de verhalen, Frans Heddema en Margit Willems (Stadsdeel Amsterdam-Centrum, 2005). ISBN: 90-9019166-6.
