Breda, ‘Indië-monument’ (2)

Vorm en materiaal
Het ‘Indië-monument’ in Breda is een bronzen sculptuur van twee gestileerde figuren, geplaatst op een arduinstenen sokkel. Aan de voet van de sokkel ontspringt een waterpartij en is een gedenksteen geplaatst. Het beeld wordt omgeven door sierbestrating. Achter het monument zijn bamboeplanten geplaatst.

Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:

‘8 DEC. 1941 – 27 DEC. 1949

TER NAGEDACHTENIS AAN
ALLE MANNEN, VROUWEN EN KINDEREN
DIE GESTORVEN ZIJN
TENGEVOLGE VAN DE JAPANSE BEZETTING
EN DE BERSIAPPERIODE IN

NEDERLANDS-INDIË.’

Symboliek
De bronzen sculptuur symboliseert twee mensen, die de Tweede Wereldoorlog en de Bersiapperiode in het voormalige Nederlands-Indië hebben overleefd en naar elkaars verhaal luisteren. De open ruimte tussen de twee figuren verwijst naar de verloren tijd die door de oorlog in ieders leven is ontstaan. Een verloren tijd, die een gemis aan liefde en geborgenheid met zich mee bracht. Het water dat aan de sokkel ontspringt herinnert aan de watervallen in het voormalige Nederlands-Indië en aan de bevloeiing van de sawah’s. Tevens staat het stromende water symbool voor het doorgeven van onze cultuur en levenservaringen aan een volgende generatie en daarmee voor de kringloop van het leven. De gedenksteen wordt gezien als een herinnering en eerbetoon aan de vele overledenen en als erkenning van het leed dat zij hebben moeten doorstaan. De sierbestrating voor het monument herinnert aan de terrasvormige sawah’s.

Wijziging
De gedenksteen is onthuld in 2004 en in 2006 aan het ‘Indië-monument’ toegevoegd.

Het ‘Indië-monument’ in Breda herinnert aan allen die tussen 8 december 1941 en 27 december 1949 (de periode tussen de Nederlandse oorlogsverklaring aan Japan en de Nederlandse erkenning van de onafhankelijke republiek Indonesië) ten offer vielen aan oorlogsgeweld of kampagressie en aan hen die met de Nederlandse ingezetenen van het voormalige Nederlands-Indië sympathiseerden.

Oprichting
De totstandkoming van het monument in Breda is een samenwerkingsverband van de werkgroep Indië-Herdenking en de plaatselijke Stichting Raffy, van het gelijknamige verzorgingshuis voor Indische en Molukse ouderen. Aangezien het voor veel ouderen steeds moeilijker werd om de herdenking in Den Haag of elders bij te wonen, besloot men om een monument in de regio Noord-Brabant West op te richten. Een monument waar, naast het jaarlijks op 15 augustus herdenken van de overledenen, ook herkenning en erkenning centraal staan.

Onthulling
Het monument is op 15 augustus 2006 onthuld door vier vrouwen van opeenvolgende generaties uit de familie Cordier de Croust, te weten de 89-jarige bewoonster van huize Raffy Ajat en haar dochter Katrien, kleindochter Ruth en achterkleindochter Yvette. Bij de onthulling was de loco-burgemeester van Breda Marja Heerkens aanwezig. Zij sprak in haar toespraak de hoop uit dat ‘Breda met de onthulling van het Indië-monument een stap dichter bij de erkenning van het oorlogsleed van zijn Indische burgers is gekomen’. Tijdens de onthulling las Masja Dragt een gedicht voor van Willem Brandt, getiteld ‘Het Kamp’. Brandt schreef dit gedicht als een ode aan de vele overledenen.

Locatie
Het monument bevindt zich in de achtertuin van Verzorgings- en Verpleeghuis ‘Raffy’, gevestigd aan de Bernard de Wildestraat te Breda.

Bronnen

• BN De Stem;
• Stichting Arjati, mevr. M.E. Wallenburg, tel. 076 5876997.