Het monument
Vorm en materiaal
Het 'Drieluik voor Edith Stein' in Beek (gemeente Beek) is geschilderd in pasteltinten. Op elk van de drie panelen bevindt zich een afbeelding van de heilige Theresia Benedicta van het Kruis. Op het linker paneel houdt zij een davidster in haar handen.
Tekst
Op het middelste paneel bevindt zich de tekst:
'THERESIA BENEDICTA VAN HET KRUIS'
Digitaal Joods Monument
Het joodse oorlogsslachtoffer dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze persoon met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op de persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
De geschiedenis
Het 'Drieluik voor Edith Stein' in Beek (gemeente Beek) is opgericht ter nagedachtenis aan Edith Stein, Duits filosofe en een heiligverklaarde Carmelites van joodse afkomst.
Edith Stein werd als jongste van elf kinderen geboren in een orthodox joodse familie. In 1904 werd ze atheïste. Ze studeerde aan de universiteiten van Breslau, Göttingen en Freiburg im Bresgau Duits, filosofie, psychologie en geschiedenis. De kennismaking met de autobiografie van de heilige Theresa van Ávila betekende een keerpunt in haar leven. Stein bekeerde zich tot het katholicisme en liet zich op 1 januari 1922 dopen. Op 15 april 1934 trad zij in bij de orde van de Ongeschoeide Carmelitessen in Keulen en nam de naam 'Teresa Benedicta a Cruce' (Theresia Benedicta van het Kruis) aan. Twee jaar later liet ook Ediths zus Rosa zich dopen.
Toen in Duitsland de jodenvervolging begon, vluchtte Edith Stein in 1938 naar Nederland, een jaar later volgde haar zus Rosa. Zij vonden beiden onderdak bij de Carmelitessen in Echt. Op 15 juli 1942 vertrok de eerste trein met joden uit Westerbork naar Auschwitz. De gezamenlijke Nederlandse kerken stuurden een krachtig protesttelegram naar de Duitse autoriteiten: We 'hebben met ontzetting kennis genomen van de […] maatregelen, waarbij […] gehele gezinnen […] worden weggevoerd […]'. Tevens was gepland, dat in alle kerken de volgende zondag een herderlijke brief vanaf de kansel zou worden voorgelezen (het herdelijk schrijven van 20 juli 1942).
De bezetter was woedend en dreigde met represailles als de brief zou worden voorgelezen. Anderzijds liet men doorschemeren dat er gewerkt werd aan verzachtende maatregelen in het geval de kerken alsnog zouden besluiten het herderlijk schrijven in te trekken. De grootste Protestantse kerk (de Nederlands Hervormde Kerk) zwichtte voor deze chantage. Kardinaal de Jong van de R.K. kerk en de kleine Protestantse kerken beslisten dat de brief gewoon zou worden voorgelezen.
De reactie van de bezetter was snel en keihard. Al op 2 augustus werden alle katholiek gedoopte joden gearresteerd, waaronder ook Edith en Rosa Stein. Een mooie gelegenheid om tweespalt te zaaien tussen de Protestantse- en de Katholieke kerken. Op 6 augustus stapten vele van de gearresteerden in de trein naar Auschwitz. Tijdens dit transport werd in de trein hardop de rozenkrans gebeden. Onder degenen die op 9 augustus omkwamen in de gaskamer, waren ook Edith Stein en haar zus Rosa.
Edith Stein wordt door de Rooms-Katholieke kerk als de eerste katholieke martelares van joodse afkomst beschouwd. Op 1 mei 1987 werd zij door Paus Johannes Paulus II zaligverklaard in Keulen en op 11 oktober 1998 heilig. Zij geldt samen met Catharina van Siëna en Birgitta van Zweden als de beschermheiligen van Europa. Haar kerkelijke feestdag is 9 augustus.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het drieluik bevindt zich in de Sint-Martinuskerk, gelegen aan de Burg. Janssenstraat in Beek.
Bronnen
