Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Monument voor gevallen KNVB-bondsleden’ in Zeist bestaat uit vijf bronzen kasten, waarin de namen zijn gegoten van 2212 omgekomen bondsleden. Onder de kasten hangt een plaquette en een uitbeelding van het eeuwige vuur: een schaal waarop KNVB staat. Het gedenkteken is ongeveer 2 meter hoog en 3 meter breed.
Oorspronkelijk hing de uitbeelding van het eeuwige vuur boven de kasten met de tekst ‘IN MEMORIAM’.
Teksten
De tekst boven de kasten luidt:
‘1940 – IN MEMORIAM – 1945’
De tekst op de plaquette luidt:
‘BIJ HERDENKING 60-JARIG BESTAAN K.N.V.B. AANGEBODEN DOOR DE AANGESLOTEN VERENIGINGEN. 1889 10 DECEMBER 1949.’
Symboliek
Op de deur van de eerste kast is het oorlogsmonster uitgebeeld, dat de doelpalen vernietigd. Dit symboliseert het verbod van de bezetters om de voetbalsport te beoefenen. Op de deur van de tweede kast staat het wegvoeren van de voetballers om in zware gevangenschap onder martelingen en wreedheden het leven te laten. De derde kast vertoont het embleem van de bond. Op de deur van de vierde kast is een dodenakker afgebeeld met op de achtergrond het eeuwige vuur. Symbolisch voor de vele kerkhoven waar de talloze treurenden hun nabestaanden in liefde en smart herdenken. Op de vijfde kast tenslotte, bevindt zich een symbool van de bevrijding: de herrijzenis van de zelfstandigheid van het vaderland en tevens de getemperde vreugde, dat alle smart, alle lijden niet voor niets is geweest. Als de kasten worden geopend, verschijnen de namen van alle 2212 omgekomen bondsleden.
Wijziging
Het kostbaar uitgevoerde monument kreeg een plaats in de bestuurskamer van het bondsbureau aan de Van de Spiegelstraat 21 in Den Haag. In het jaarverslag over het seizoen 1949-1950 schreef het bestuur: ‘Eerlang, als er een Bondsbureau komt, dat geheel aan de tegenwoordig eisen voldoet, zal dit monument een meer opvallende plaats krijgen, waarbij wij denken aan de hal.’
In 1959 kocht de KNVB, gehuisvest in Den Haag, de buitenplaats Djimath aan de Woudenbergseweg te Zeist voor de oprichting van een eigen sportcentrum. In 1961 werd begonnen met de aanleg van de sportvelden en in 1963 met het gebouwencomplex. Het nieuwe KNVB-sportcentrum werd op 16 september 1965 officieel door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard geopend. Op 29 maart 1971 werd een nieuw logies- annex administratiegebouw in gebruik genomen en op 25 april 1974 werd het nieuwe bondsbureau betrokken. Bij de verhuizing van Den Haag naar Zeist werd ook het herdenkingsmonument uit het bondsbureau meegenomen en kreeg het een prominente plek in de inganghal van de sporthal.
In 2017 wordt het KNVB-sportcentrum in Zeist commercieel geëxploiteerd als een congres -en vergaderfaciliteit. In deze periode is het monument verplaatst naar een ander gebouw op de campus waar ook het KNVB Replay Center huist. Op deze plek gaat het monument schuil achter een gordijn. Er vindt geen herdenkingsbijeenkomst meer plaats bij het monument. Dit was wel het geval toen het gedenkteken nog in het bondsbureau in Den Haag hing.
De geschiedenis
Het ‘Monument voor gevallen KNVB-bondsleden’ in Zeist is opgericht ter nagedachtenis aan 2212 bondsleden die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Oprichting
De bronzen kasten werden aan de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond aangeboden door de aangesloten verenigingen. Dit was ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van de voetbalbond.
Onthulling
Het monument is onthuld op 10 december 1949. De herdenkingsplechtigheid vond plaats in het Concertgebouw te Amsterdam. Nabestaanden van de omgekomen voetballers waren hierbij aanwezig. De plechtigheid werd opgeluisterd door een concert van het Concertgebouworkest, onder leiding van Eduard van Beinum. De voorzitter van de commissie tot aanbieding van een huldeblijk namens de aangesloten verenigingen, de heer J.M. Koolhaas, bood het monument aan het bestuur van de KNVB aan. Het was de wens van het bestuur om een gedenkplaat in het Bondsgebouw aan te brengen ter nagedachtenis aan alle leden die in de Tweede Wereldoorlog waren omgekomen.
Erevoorzitter en sportpionier, de heer Willem J.H. Mulier, onthulde het monument.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in het KNVB Replay Center-gebouw op de KNVB Campus, gelegen aan de Woudenbergseweg te Zeist.
Bron
De heer R.P.M. Rhoen
Voor meer informatie
Raadpleeg het Digitale Voetbalmonument voor de namen en verhalen van de omgekomen KNVB-bondsleden.
