Het monument
Vorm en materiaal
Het monument 'Anne Frank' in Amsterdam is een bronzen standbeeld van een meisje met een schooltas in haar rechterarm en een andere tas onder haar linkerarm. Ze kijkt nog één keer om, naar het Merwedeplein waar ze woonde. Haar gelaatsuitdrukking is hoopvol. Het beeld is geplaatst op een zuilvormig voetstuk van roze natuursteen.
Tekst
De tekst op het voetstuk luidt:
'ANNE FRANK
1929 – 1945.'
Symboliek
Met de plaatsing van een bronzen beeld van Anne Frank in het plantsoen van het Merwedeplein keert zij symbolisch terug op de plaats waar zij een deel van haar jeugd doorbracht. Voor de toekomst moet het een symbool worden in de strijd tegen intolerantie en antisemitisme.
Digitaal Joods Monument
Het joodse oorlogsslachtoffer dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze persoon met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op de persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
De geschiedenis
Het monument 'Anne Frank' in Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan het 15-jarige joodse meisje Anne Frank dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in concentratiekamp Bergen-Belsen om het leven is gekomen. Van 1933 tot 1942 woonde zij met haar familie aan het Merwedeplein in de Amsterdamse Rivierenbuurt. In het plantsoen waar haar bronzen beeltenis is geplaatst, liggen talloze voetstappen van haar. Het beeld herinnert ook aan de dertienduizend joodse buurtgenoten die de oorlog niet overleefden.
In februari 1933 verhuisde de familie Frank, onder de dreiging van het toenemende antisemitisme, van Duitsland naar Nederland. Met hun dochters Anne en Margot vestigden zij zich op het Merwedeplein (nr. 37 – 2e etage). Toen in 1942 de eerste joden in Nederland een oproep kregen voor het werkkamp, besloot Otto Frank met zijn gezin onder te duiken in zijn eigen bedrijfsgebouw aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam. Dit pand bestond uit een voorhuis, waar zich het kantoor en de magazijnen bevonden, en een achterhuis dat deels leegstond. Met hulp van twee medewerkers werd in vier kamers van het Achterhuis een onderduikplaats ingericht. Van 6 juli 1942 tot en met 4 augustus 1944 hebben de familie Frank, de familie Van Pels en de tandarts Frits Pfeffer hier ondergedoken gezeten. Een angstige en benauwende tijd waarin het tienermeisje Anne Frank een dagboek bijhield. Hierin schreef zij niet alleen haar intieme gedachten en overpeinzingen op, maar probeerde zij ook het dagelijkse leven in het Achterhuis en het nieuws van buiten te beschrijven. Een uniek document, dat mensen over de hele wereld heeft aangegrepen.
Het Achterhuis is een wereldwijde bestseller geworden, ruim 25 miljoen exemplaren zijn in zeker 55 talen uitgegeven. Het levensverhaal van Anne Frank getuigt hoe gewone mensen van alledag het slachtoffer zijn geworden van racisme en genocide. Anne Frank verpersoonlijkt al de ellende dat miljoenen joden is aangedaan en heeft hiermee de 'Endlösung' een stem en gezicht gegeven. Van de schuilplaats is een museum gemaakt: het Anne Frank Huis. Hier wordt een beeld gegeven van het leven van Anne Frank en haar familie, haar dagboek en de onderduikperiode. Miljoenen mensen uit de hele wereld hebben dit grachtenpand bezocht.
Oprichting
Anne Frank heeft haar dagboek op 12 juni 1942 van haar vader cadeau gekregen. Samen met hem kocht zij het bij de boekhandel om de hoek bij het Merwedeplein, thans boekhandel Jimmink. In 2004 diende boekhandelaar Gert-Jan Jimmink een burgerinitiatief met een groot aantal adhesiebetuigingen in bij de Amsterdamse stadsdeelraad ZuiderAmstel. Hierin pleit hij voor het plaatsen van een monument op het Merwedeplein ter nagedachtenis aan Anne Frank. Het initiatief werd gehonoreerd door de stadsdeelraad. De in de Rivierenbuurt woonachtige beeldhouwster Jet Schepp kreeg vervolgens de opdracht voor het maken van een beeld.
Onthulling
Het monument is onthuld op 9 juli 2005 door burgemeester Job Cohen. De onthulling van het standbeeld begon om 17.00 uur. Eerst werd er een minuut stilte in acht genomen door de stadsdeelvoorzitter Erik Koldenhof voor de mensen die slachtoffer waren geworden van de terreuraanslagen in Londen twee dagen eerder. Daarna nam Jacqueline van Maarsen (een vriendin van Anne Frank) het woord. Ze las een stuk voor uit haar eerste boek over haar eerste ontmoeting met Anne Frank op het Joods Lyceum. Vervolgens hielden een islamitische en een joodse student in het kader van het project 'Tweede Wereldoorlog in perspectief' een voordracht. De joodse student las de tekst van de islamitsche student voor en andersom. Na een toespraak door initiatiefnemer Gert-Jan Jimmink en burgemeester Job Cohen werd het standbeeld onthuld. Het officiële gedeelte van het programma werd muzikaal omlijst door celliste Saskia Bergen-Boon, lid van het Koninklijk Concertgebouworkest.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst in het plantsoen van het Merwedeplein in Amsterdam.
Bron
www.annefrank.nl
