Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Monument voor Vrijheid, Verdraagzaamheid en Vrede’ in Oss bestaat uit een bakstenen ronding, waarop zeven natuurstenen panelen zijn aangebracht. Het object is 3 meter hoog, 9 meter 90 breed en 2 meter 30 diep. Daarvoor staat een roestvrijstalen boog van 4 meter hoog, 9 meter breed en 1 meter diep. De boog is vervaardigd uit twee gebogen en gedraaide pijpen van 10 meter 80 lang en met een doorsnede van 16 centimeter. Tussen de pijpen zijn spijltjes gelast van 50 centimeter lang en met een doorsnede van 2 centimeter.
Teksten
De tekst op de bovenzijde van de ronding luidt:
‘VRIJHEID VERDRAAGZAAMHEID VREDE.’
De tekst op het tweede paneel luidt:
‘OMGEKOMEN ALS MILITAIR 1940-1945
J.A. BROERS 1911-1940 HOOGERHEIDE
P.J. DENEKAMP 1907-1940 DELFT
C. DROOMERS 1904-1940 ‘s-GRAVENHAGE
R. FRANK 1909-1942 TIMORZEE
P.J. VAN KUIJK 1917-1942 BALKPAPAN
F.J. VAN DER LEEST 1919-1944 ‘s-HERTOGENBOSCH
O.G. NEUSCHAFER 1917-1940 RHENEN
H.W. ULIJN 1905-1940 ‘s-GRAVENHAGE
H.J. VOS 1920-1940 BODBURG-HAU
OMGEKOMEN IN HET VERZET
C.L. BREUKHOVEN 1920-1945 WITTSTOCK
F.T.H.M. VAN GULICK 1913-1945 BERGEN-BELSEN
J.E. VAN DER HELDEN 1912-1944 NEUENGAMME
G.J.A. KONIG 1895-1945 NEUENGAMME
A.A. VAN LAMOEN 1911-1944 NEUENGAMME
M. DE LANGEN 1918-1944 VUGHT
J.M. NELISSEN 19?3-1944 BREDA
H. PARLEVLIET 1916-1944 MAUTHAUSEN
J.H. DE ROOS 1920-1944 SANGERHAUSEN
MEVROUW J.J. DE VRIES 19?2-1945 RAVENSBRUCK
TITUS BRANDSMA 1881-1942 DACHAU.’
De tekst op het derde paneel luidt:
‘OMGEKOMEN ALS MILITAIR IN INDIË 1945-1949
P.G. BOEIJEN 1926-1949 BANJUMAS LUMBIR
H.J. DEN BROK 1926-1949 SOLO PRIMBON
H.F.G. VAN DINTHER 1929-1949 SUBANDJERIDJL
W.L. VAN DEN HEUVEL 1926-1949 KEBUMAN
W.M. VAN DEN HOVEN 1923-1947 PALEMBANG
P.T.G. JONKERS 1925-1948 SEMARANG
J.L. VAN NULAND 1926-1949 SURABAJA
P.A. PENNINGS 1927-1948 MAKASSAR
J. PERSONS 1926-1947 SUMEDANG
W.M. VAN UDEN 1925-1949 BANDUNG
A. VERMEULEN 1922-1946 BALKPAPAN
W.T. VAN ZANDVOORT 1925-1949 TJSAGA.’
Op het vierde paneel is een reliëf van verzetsman Titus Brandsma aangebracht. De tekst is een spreuk van Brandsma:
‘HELDEN NOEMT MEN DEGENEN DIE IETS TROTSEREN.’
Op het vijfde en zesde paneel zijn teksten van jongeren aangebracht met als thema vrijheid, verdraagzaamheid en vrede. De tekst op het vijfde paneel luidt:
‘JONGEREN “SPREKEN”.
NIEMAND IS HETZELFDE, MAAR IEDEREEN IS GELIJK.
OORLOG KOMT VAN TWEE KANTEN, VREDE OOK!
ALS JE VERDRAAGZAAM BENT, IS ER EEN WEG NAAR VREDE.
WAAR ZIJ STREDEN ZIJN WIJ VRIJ.
WIE HEBBEN GEVOCHTEN VOOR VRIJHEID EN VREDE, MAG JE NOOIT VERGETEN.
VOETBAL IS OORLOG. VREDE IS EEN DOEL!
JE MOET NIET VECHTEN VOOR VREDE, MAAR DE VREDE UITDRAGEN.
VRIJHEID IS ALS EEN VOGEL DIE KAN VLIEGEN WAAR HIJ WIL.
EEN VERDRAAGZAAM MENS GELOOFT IN DE RIJKDOM VAN HET VERSCHIL.
EEN MONUMENT METSELEN IS NIET GENOEG. BOUW AAN EEN WERELD ZONDER GEWELD!
ALS JE ELKAAR RESPECTEERT, HEB JE AL EEN STAP NAAR VREDE GEZET.
VECHT VOOR VREDE, NIET DE OORLOG.
ONZE DROOM: OSS ZONDER RACISME.
WE VOLGEN HET PAD NAAR VREDE, MAAR ZIJN WE DE WEG NIET KWIJT?
VRIENDSCHAP IS DE WEG NAAR VREDE!
VREDE BEGINT BIJ RESPECT VOOR ELKAAR.
ALS ALLE MANNEN RESPECTVOL MET ELKAAR OMGAAN, ZAL ER VANZELF VREDE ONTSTAAN.
IK STRIJD VOOR VREDE, JIJ OOK?
HEB RESPECT VOOR IEDEREEN, VECHT NIET, MAAR PRAAT HET UIT!
NADENKEN VOOR JE WAT DOET, IS HET BESTE WAPEN TEGEN OORLOG!
JE BENT GEEN HELD MET ZONLOOS GEWELD!
JE MOET ELK GELOOF RESPECTEREN, WANT IEDEREEN HEEFT DEZELFDE RECHTEN.
RESPECTEER IEDEREEN ZOALS HIJ OF ZIJ IS, DAN IS ER PAS VREDE!’
De tekst op het zesde paneel luidt:
‘VREDE IS EEN WEG NAAR VRIJHEID.
EEN GOEDE OPVOEDING LEIDT TOT VRIJHEID.
GEEN DISCRIMINATIE OF SENSATIE! ZORG VOOR EEN GOEDE RELATIE!
ALS MEN LIEFDE ZAAIT, ZAL MEN VREDE OOGSTEN.
GEWELD EINDIGT, WAAR RESPECT BEGINT.
VERDRAAGZAAMHEID IS DE WEG NAAR EEN ZINVOL BESTAAN.
WAAROM GEWELD ALS ER VREDE KAN ZIJN?
ACCEPTATIE EN RESPECT VORMEN DE WEG NAAR VREDE EN VERDRAAGZAAMHEID.
DE MAAT VAN VREDE, IS VREDE ZONDER MAAT.
EEN HAND GEVEN IS EEN STAP NAAR VREDE!
EER DIEGENEN DIE VOCHTEN VOOR ONZE VRIJHEID!
LAAT VREDE MEER WAARD ZIJN DAN MACHT.
VREDE IS HET BESTE WAPEN.
MENSEN ZEGGEN: “GEWELD LOST NIETS OP”, MAAR ZE VOEREN WEL OORLOG!
VOER EENDJES, GEEN OORLOG!
VREDE, VREDE, VREDE, VERDRAAGZAAMHEID IN HET HEDEN!
EEN WERELD ZONDER TERREUR IS EEN WERELD MET KLEUR.
AL IS ‘T MONUMENT NOG ZO FIJN, DE OORLOGSHERINNERINGEN DOEN NOG PIJN.
ZONDER VERDRAAGZAAMHEID GEEN VREDE. EN ZONDER VREDE GEEN VRIJHEID!
ER ZIJN 100 WOORDEN VOOR LIEFDE: ER ZOUDEN OOK 100 VOOR VREDE MOETEN ZIJN.
OORLOG IS GEEN SPORT, ER IS DUS NOOIT EEN WINNAAR.
JE HEBT NIKS AAN NU, ALS JE TOEN NIET HAD.
JE HEBT EEN ANDER EN EEN ANDER HELPT JOUW.
VRIENDSCHAP RESULTEERT IN ENERGIE EN DEMONSTREERT VERDRAAGZAAMHEID.’
De tekst op het zevende paneel luidt:
‘A TRIBUTE TO ALL ALLIES
AND THOSE WHO MADE
THE SUPREME SACRIFICE.’
Symboliek
De halve gedraaide boog symboliseert de abrupte wendingen en eindigheid van het leven.
Wijziging
In het begin van 2005 is op de achterzijde van het gedenkteken nog een gedenkplaat aangebracht met de namen van de sponsoren die de totstandkoming van dit gedenkteken mogelijk hebben gemaakt.
De geschiedenis
Het ‘Monument voor Vrijheid, Verdraagzaamheid en Vrede’ in Oss is opgericht ter nagedachtenis aan 32 Ossenaren die als militair of verzetsstrijder zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog of tijdens de koloniale oorlog in Indonesië in het voormalig Nederlands-Indië. Daarnaast benadrukt het monument de nooit eindigende inspanningen die nodig zijn voor het behoud van vrijheid, verdraagzaamheid en vrede.
Omgekomen als militair 1940-1945:
J.A. Broers
P.J. Denekamp
C. Droomers
R. Frank
P.J. van Kuijk
F.J. van der Leest
O.G. Neuschäfer
H.W. Ulijn
H.J. Vos
Omgekomen in het verzet 1940-1945:
C.L. Breukhoven
F.T.H.M. van Gulick
J.E. van der Helden
G.J.A. Konig
A.A. van Lamoen
M. de Langen
J.M. Nelissen
H. Parlevliet
J.H. de Roos
Mevrouw J.J. de Vries
Titus Brandsma
Omgekomen als militair in Indië 1945-1949:
P.G. Boeijen
H.J. den Brok
H.F.G. van Dinther
W.L. van den Heuvel
W.M. van den Hoven
P.T.G. Jonkers
J.L. van Nuland
P.A. Pennings
J. Persons
W.M. van Uden
A. Vermeulen
W.T. van Zandvoort
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de stichting Ter Oprichting van het Monument voor Vrijheid, Verdraagzaamheid en Vrede.
Onthulling
Het monument is onthuld op 17 april 2004.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst in het plantsoen tussen de flatgebouwen aan de Prof. Regoutstraat te Oss.
Bron
Stichting Ter oprichting van het Monument voor Vrijheid, Verdraagzaamheid en Vrede.
