Het monument
Vorm en materiaal
Het 'Monument voor Rijkswaterstaatsambtenaren' in Terneuzen is een gedenkmuur met in het midden een reliëf van een zittende mannenfiguur die met zijn schild en zijn naakte bestaan de onder zijn hoede staande sluis beschermt. Onder zijn rechterarm is een sluis met een schip erin afgebeeld. Vijf grote blokken steen vormen de voet van de muur. Het geheel is uitgevoerd in zandsteen. Bij dit grafmonument liggen vijf oorlogsslachtoffers begraven.
Tekst
De tekst onder het reliëf luidt:
'5 SEPT.
1944.'
Symboliek
Op de vijf blokken steen zijn in leeftijdsvolgorde (de oudste links en de jongste rechts) de namen van vijf in de Tweede Wereldoorlog omgebrachte ambtenaren aangebracht.
Rechtsonder in het verlengde van het schild staan de initialen 'M.G.' van beeldhoudster Marian Gobius. Zij heeft de symboliek van het reliëf als volgt omschreven: 'Ik moest een symbolische figuur maken. Ik heb me afgevraagd, wat hebben die mensen gedaan? Ze hebben hun leven gegeven voor de bescherming van die sluis. Wat doe je als je iets wil beschermen? Dan sla je je arm er omheen, en je bent boos op de aanvaller. Dat heb ik vorm gegeven. De grondvorm van het bas-reliëf wordt bepaald door twee trapeziums. Het hele blok wordt naar boven toe geleidelijk breder, het verrijst, bloeit op. Het symboliseert herrijzend Nederland. Het binnenste trapezium omsluit de afbeelding. Het wordt snel smaller, de schilddrager kan niet meer opstaan. Een opmerkelijke twee-eenheid.'
De geschiedenis
Het 'Monument voor Rijkswaterstaatsambtenaren' in Terneuzen is opgericht ter nagedachtenis aan vijf mannen die op 5 september 1944 door de bezetter zijn omgebracht.
De namen van de vijf slachtoffers luiden:
De Bert, Groenewegen, Hoolsema, Nieuwenhuize en Verbrugge.
Op 5 september 1944 (Dolle Dinsdag) probeerden vijftien ambtenaren van Rijkswaterstaat de westsluis in Terneuzen voor vernietiging te behoeden. Terwijl ze bezig waren de door de bezetter aangebrachte springladingen te verwijderen, werden ze door een Duitse officier ontdekt die terug kwam met een groep soldaten. Tien ambtenaren wisten tijdig te ontkomen. Vijf mannen werden door de bezetter gedood. Zij werden op 8 september 1944 begraven in een gezamenlijk graf.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van ambtenaren van Rijkswaterstaat. Zij wilden een passend grafteken voor hun gesneuvelde collega's realiseren. Middels een collecte is het benodigde geld in 1947 bijeengebracht.
Onthulling
Het monument is onthuld op 8 september 1948.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het grafmonument bevindt zich op de Algemene begraafplaats, gevestigd aan de Bellamystraat te Terneuzen.
Bronnen
- De heer Theo Snijders;
- Terneuzen, verbeeld je… van P.E. de Blaeij.
