Het monument
Vorm en materiaal
Het eregraf voor Jan van Hoof in Nijmegen bestaat uit een liggende grafsteen van beton, met daarachter een bakstenen muur waarboven het logo van van de voormalige Katholieke Verkenners uitsteekt. Aan weerszijden van de grafsteen zijn twee gedenkstenen geplaatst. Het gedenkteken is 1 meter hoog, 4 meter diep en 2 meter diep.
Teksten
De tekst op de grafsteen luidt:
'JAN VAN HOOF
7 VIII 1922
19 IX 1944'
De tekst op de rechter gedenksteen luidt:
'TER NAGEDACHTENIS
AAN ALLE HIER BEGRAVEN SLACHTOFFERS
VAN HET BOMBARDEMENT OP 22 FEBRUARI 1944
EN ANDER OORLOGSGEWELD.'
De tekst op de linker gedenksteen luidt:
'TER NAGEDACHTENIS AAN JAN VAN HOOF.
IN 1945 IS HIJ IN DIT GRAF BEGRAVEN
EN IN 1971 OVERGEBRACHT NAAR
HET EREVELD OP BEGRAAFPLAATS VREDEHOF.'
De geschiedenis
Het eregraf voor Jan van Hoof in Nijmegen (Nijmegen) is opgericht ter nagedachtenis aan de verkenner en verzetsman Jan van Hoof. Daarnaast herinnert het gedenkteken aan de hier begraven slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, waaronder de slachtoffers van het bombardement op 22 februari 1944.
Jan Jozef Lambert van Hoof werd geboren op 7 augustus 1922. Hij was student en lid van de Geheime Dienst Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verzamelde hij maandenlang informatie over de Waalbruggen en de daar aangebrachte explosieven. Op 19 september 1944 kwam Van Hoof bij hotel 'Sionshof' – een verzamelpunt voor geallieerde militairen en oorlogsverslaggevers – met tekeningen van versterkingen van de bezetter rond de Waalbrug. Die middag loodste hij als gids een verkenningswagen van de Royal Engineers door de binnenstad. Op de Nieuwe Markt, vlakbij de spoorbrug, werd deze auto in brand geschoten. Van Hoof overleefde het voorval, maar werd alsnog opgepakt, mishandeld en gedood.
Meerdere landen hebben Van Hoof postuum onderscheiden. Jan van Hoof, die in eerste instantie op de R.K. begraafplaats begraven lag, is herbegraven in een officieel oorlogsgraf op het Nederlandse ereveld aan de Weg door Jonkersbos. Op dat graf stond abusievelijk vermeld dat Jan van Hoof op 22-9-1944 was omgekomen, in plaats van 19-9-1944. Deze fout is inmiddels hersteld. Deze onduidelijkheid was ontstaan omdat er twee overlijdensaktes waren opgemaakt, met daarin ook verschillende data en tijdstippen van overlijden.
In februari 1944 werd tijdens de 'Big Week' getracht de vliegtuigindustrie van de bezetter te vernietigen. Bij vergissing werd op de derde dag van de operatie (22 februari) het stadshart van Nijmegen door Amerikaanse bommenwerpers verwoest door 144 brisantbommen en circa 150 splinterbommen. Het aantal slachtoffers is nooit exact vastgesteld, doordat de schade enorm was (1.300 huizen werden verwoest), een deel van de lichamen onherkenbaar was en veel slachtoffers van buiten de stad waren gekomen. Een deel van de slachtoffers van dit bombardement zijn op de R.K. begraafplaats begraven.
In 1951 is na een grondig onderzoek, ingesteld door de minister van
Oorlog, 'met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vastgesteld' dat
Van Hoof op 18 september 1944 tijdens gevechten de springladingen onder
de Waalbrug heeft uitgeschakeld. De bezetter ontdekte echter de
sabotagedaad en wist de explosieven opnieuw te zekeren. Om onbekende
redenen is de brug toch niet tot ontploffing gebracht. De commissie kwam
tot het oordeel dat 'Jan van Hoof daarom niet kan worden beschouwd als
"de Redder" van de brug. Wel komt hem onvergankelijke eer toe voor
hetgeen hij tot behoud van de brug als uitstekende daad van moed, beleid
en trouw heeft verricht met inzet van zijn leven.'
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de R.K. begraafplaats, gelegen aan de Daalseweg in Nijmegen. Het graf ligt naast het pad links van het monument op de R.K. begraafplaats.
Bronnen
- De heer Jurjen Meijer
- De heer Rob Essers;
- www.jvh.scoutnet.nl.
