Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Joods monument’ in Enschede is een gestileerde thorarol van brons, bekroond met een thorakroon en voorzien van ornamenten en teksten. De omtrek van het object is vierkant. Het gedenkteken is 4 meter hoog, 60 centimeter breed en 60 centimeter diep.
Tekst
De tekst op het monument luidt:
‘TER NAGEDACHTENIS AAN
DE MEER DAN 700 JOODSE MEDEBURGERS
DIE TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG
ZIJN VERMOORD.’
Wijziging
Later is er op de nabijgelegen muur een informatiebordje bevestigd. Hierop staat aangegeven dat het monument op 6 november 1991 werd onthuld ter nagedachtenis aan de 700 omgekomen joodse medeburgers van Enschede. Dit is gebeurd na de algehele restauratie van de synagoge, die in april 2004 werd voltooid.
De geschiedenis
Het ‘Joods monument’ in Enschede is opgericht ter nagedachtenis aan de 700 joodse medeburgers die vanaf 14 september 1941 tijdens razzia’s door de bezetter werden opgepakt en op transport zijn gesteld naar het concentratiekamp Mauthausen. Geen van hen heeft de oorlog overleefd.
Het monument staat bij de ingang van de synagoge (een ontwerp van de architect K.P.C. de Bazel (1869-1923) ) De synagoge is ingewijd op 13 december 1928, en was grotendeels gefinacieerd door de voorzitter van de Nederlands-Israëlische Gemeente (N.I.G.) Enschede, de textielmagnaat S.N. Menko. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de synagoge een verblijfplaats van de Duitse bezetter. Na de oorlog was het aantal leden van de N.I.G. teruggenomen van ruim 1200 leden naar nog zo’n 500.
Oprichting
Het gedenkteken wordt ook wel het Mauthausen-monument genoemd, omdat het in het kader van de jaarlijkse Mauthausen-herdenking is opgericht.
Onthulling
Het monument is onthuld op 6 november 1991, circa vijftig jaar na de eerste razzia in Enschede. Burgemeester Wierenga was bij de plechtigheid aanwezig.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst naast de ingang van de synagoge, gelegen aan de Prinsestraat te Enschede.
Bronnen
- Verzetsmuseum Amsterdam;
- Euregionaal Centrum voor Joodse Geschiedenis & Cultuur.
Voor meer informatie
