Het monument
Vorm en materiaal
Het monument 'Kamp Molengoot' in Collendoorn (gemeente Hardenberg) is een zwerfkei met in bronzen reliëf een afbeelding van een groep joodse gevangenen die dwangarbeid verrichten. De kei is geplaatst op een stenen davidster. Het monument bevindt zich op een pleintje, omgeven door een haag van coniferen. Naast het monument staat een informatiebord. De davidster heeft een doorsnede van bijna vier meter en een gewicht van 12 ton.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'ZIJ WAREN EENS TE MIDDEN VAN ONS
GINGEN GEBUKT ONDER DWANGARBEID EN GROTE NOOD
WAAROM HEBBEN WIJ NIET KUNNEN VERHINDEREN
DAT DEZE PLAATS WERD TOT EEN VOORPORTAAL NAAR DE DOOD.'
Symboliek
De zwerfkei verbeeldt het zwervend bestaan van het joodse volk. Daaromheen bevindt zich in een neerwaartse spiraal een bronsreliëf. Aan het begin ziet men de joodse arbeiders aan het werk, maar hoe verder men komt hoe wanhopiger de sfeer wordt. De zwerfkei rust ook als een symbool van onderdrukking op de davidster.
De geschiedenis
Het monument 'Kamp Molengoot' in Collendoorn (gemeente Hardenberg) is opgericht als eerbetoon aan de Harderberger joden en als herinnering aan de honderden joodse medeburgers die van april tot oktober 1942 in dit Rijkswerkkamp tewerkgesteld waren.
Kamp Molengoot diende vóór de oorlog als onderkomen voor arbeiders, die in het kader van de Werkverschaffing spit- en graafwerk deden voor de Heidemaatschappij. Vanaf januari 1942 werden er joden gehuisvest, die samen met niet-joodse arbeiders in Collendoorn ontginningswerkzaamheden moesten uitvoeren. De joden, merendeels jonge werkloze mannen, waren opgeroepen door het Gewestelijk Arbeidsbureau Amsterdam. Honderdvijftig van hen kwamen aan de Luggersweg terecht, in het Heemserveld. Op 3 oktober 1942 werd het kamp ontruimd en werden meer dan 350 joodse arbeiders naar Westerbork verplaatst. Van daaruit volgde deportatie naar verschillende concentratiekampen.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van Dick (voorzitter van de Stichting Monument Joods Werkkamp Molengoot Hardenberg) en Salomon Slier uit Rotterdam. Via verschillende sponsoren werd veertigduizend gulden bijeengebracht om het monument te laten maken.
Onthulling
Het monument is onthuld op 3 oktober 2000 door Dick en Salomon Slier en Anita Polak-Slier. Bij de plechtigheid waren onder andere leerlingen van de Ichthusschool uit Hardenberg, vertegenwoordigers van de Stichting Indiëmonument, de wethouders Arie Pouwels en Rezina Ramaker en een cultureel attaché van Israël aanwezig.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de plaats van voormalig Rijkswerkkamp Molengoot aan de Luggersweg in Collendoorn (gemeente Hardenberg).
Bronnen
- Documentatiegroep 40-45;
- De website over Kamp Molengoot;
- Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Overijssel van H. Hamburger en J.C Regtien, met medewerking van Fr. van Echten (Bedum, Uitgeverij Profiel, 2002). ISBN 90 5294 294 8.
Voor meer informatie
‘Tot ziens in Vrij Mokum, brieven van Flip Slier uit Werkkamp Molengoot’. (Oudewater, uitgeversmaatschappij Minerva.) In deze bundel staan 83 brieven die de achttienjarige Slier in de periode april tot oktober 1942 vanuit het kamp schreef aan zijn ouders en verdere familie in Amsterdam. De brieven werden twee jaar geleden bij toeval door een medewerker van een sloopbedrijf teruggevonden in de Amsterdamse Vrolikstraat, waar de ouders van Flip Slier de laatste periode van hun leven woonden. Zowel de schrijver van de brieven, zijn ouders en bijna de gehele familie werden omgebracht in vernietigingskampen.
