Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘The Perth Regiment’ in Sneek (gemeente Súdwest-Fryslân) is een tableau met in het centrum een uit hout gesneden embleem van het Canadese regiment in de vorm van een ‘Maple Leaf’ (esdoornblad). Onder dit embleem hangen twee koperen gedenkplaatjes.
Rondom de houtsnede zijn twaalf Makkumer wandborden aangebracht met emblemen van de in Friesland gestationeerde Canadese regimenten:
– O Canada thanks a lot!;
– The Ontario Regiment;
– The Three Rivers Regiment;
– The Onward Calgary Regiment;
– The Perth Regiment;
– The Cape Breton Highlanders;
– The Irish Regiment of Canada;
– The Princess Louise Fusiliers;
– The Canadian Provost Corps;
– The Prince Edward Island Light Horse;
– The Royal Canadian Electrical and Mechanical Engineers;
– The North Nova Scotia Highlanders.
Teksten
De tekst op de houtsnede luidt:
‘THE PERTH REGIMENT
AUD AX ET CAUTUS’.
De tekst op het linkerplaatje luidt:
‘AANGEBODEN AAN DE BURGERS VAN SNEEK DOOR DE
OFFICIEREN VAN HET PERTH REGIMENT IN DANKBARE
WAARDERING VOOR HUN VRIENDELIJKHEID EN GAST-
VRIJHEID. MOGE DIT ROEMRIJKE WAPEN VOOR ALTIJD
ZIJN EEN HERINNERING AAN DE OPRECHTE VRIEND-
SCHAP, DIE HET REGIMENT EN DE BURGERS VAN
DEZE GEMEENTE VERBINDT.
OCTOBER 1945.’
De tekst op het rechterplaatje luidt:
‘PRESENTED TO THE CITIZENS OF SNEEK BY THE
OFFICERS, NON COMISSIONED OFFICERS AND MEN
OF THE PERTH REGIMENT IN GRATEFUL APPRECIATION
OF THEIR KINDNESS AND HOSPITALITY.
MAY THIS HONOURED CREST BE FOR EVER A REMEM-
BRANCE OF THE SINCERE FRIENDSHIP WHICH BINDS
THIS REGIMENT AND THE CITIZENS OF THIS
COMMUNITY.
OCTOBER 1945′.
Symboliek
De ‘Maple Leaf’ is het nationale symbool van Canada.
De geschiedenis
Het monument ‘The Perth Regiment’ herinnert de inwoners van Sneek aan het Canadese bataljon dat na de oorlog werd ingekwartierd bij Sneker gezinnen, in afwachting van een boot die hen naar hun vaderland zou terugbrengen.
De bevrijdingsactiviteiten van het Perth Regiment in Europa begonnen op 8 november 1943 in Italië (Napels). Via Marseille en België (Mons) stootte het door naar Nederland: naar Nijmegen, Arnhem, Doesburg en Harderwijk. In 1945 was het Perth Regiment betrokken bij de gevechten in Noordoost-Groningen. Het bataljon leverde hevige strijd bij Holwierde en bevrijdde op 4 mei 1945 Nansum, Biessum en Delfzijl. Het laatste gevecht van het Perth Regiment was bij het Eemskanaal in de nabijheid van Delfzijl.
Met grote hartelijkheid boden de Snekers onderdak aan de militairen van het Perth Regiment, die volledig in de gemeenschap werden opgenomen. Het regiment arriveerde op 1 juni 1945 in de stad. Er werden allerlei activiteiten georganiseerd om de maandenlange wachttijd voor de Perth militairen zo aangenaam mogelijk te maken. Er werd een Contact Commissie Canada Sneek (CCCS) in het leven geroepen die allerlei activiteiten organiseerde, zoals zeilwedstrijden op het Sneekermeer, voetbal-, touwtrek- en schietwedstrijden, maar ook dansavonden. Op gezette tijden werden voor de Canadezen speciale kerkdiensten gehouden. Op initiatief van het Perth Regiment werden deze diensten omlijst door ‘Church Parades’, die altijd veel publiek trokken. Het verblijf van het Perth Regiment in Sneek duurde tot eind november 1945. De laatste Canadese strijders vertrokken in de nacht van 27 op 28 november.
Daarmee was echter geen eind gekomen aan de contacten tussen Snekers en Canadezen. Veel families aan weerszijden van de oceaan startten een briefwisseling, belden regelmatig met elkaar en gingen soms bij elkaar op bezoek. Het Perth Regiment is enkele malen officieel in Sneek op bezoek geweest: in 1985 en 1990 bij de herdenkingen van respectievelijk de 40-jarige en de 45-jarige bevrijding. In 1995 ondernamen 35 veteranen voor de laatste keer de reis naar Europa om deel te nemen aan een aantal herdenkingsplechtigheden en -vieringen in Sneek.
Onthulling
Het monument is onthuld in oktober 1945. De twaalf wandborden die aan de verschillende Canadese legeronderdelen herinneren, zijn in 1959 door de heer J.W.H. Dormaar (indertijd directeur van Lankhorst Touwfabrieken te Sneek) in bruikleen gegeven aan de gemeente Sneek. In 1999 heeft de heer Dormaar deze collectie aan de gemeente geschonken.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in een vitrine in de publiekshal van het gemeentehuis, gevestigd aan de Marktstraat te Sneek (gemeente Súdwest-Fryslân).
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland;
- Gemeente Sneek;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009.
