Herdachte groepen: Burgerslachtoffers, Vervolgden Nederland, Verzet Nederland
Ontwerper: Ir. H.G.J. Schelling, dhr. Winkelman
Onthulling: 1948
Adopteer dit monument.

Het monument

Vorm en materiaal
De plaquette in het NS-station te Amsterdam is uitgevoerd in rood koper.

Tekst
De tekst op de plaquette luidt:

'TER GEDACHTENIS
AAN HEN DIE VIELEN
1940 - 1945

Hieronder staan de namen van 49 omgekomen personeelsleden vermeld.

Symboliek
Onder de namen is een afbeelding van een gevleugeld wiel aangebracht. Dit is het voormalige symbool van de Nederlandse Spoorwegen. Het gedenkteken is een uniforme plaquette die is aangebracht in 110 Nederlandse stationsgebouwen. De namen van de omgekomen personeelsleden staan ook vermeld op het 'Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel' te Utrecht.

De geschiedenis

De plaquette in het NS-station te Amsterdam is aangebracht ter nagedachtenis aan 49 personeelsleden van de Nederlandse Spoorwegen die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

De namen van de 49 omgekomen personeelsleden luiden: L. Aardewerk, Carolina Lindeman, G. Altena, I. van Loggum, M. Beugeltas, K.H.J. Mercier, W. Bom, E. Nabarro, L. Colmans, G. Olij, Betsy H. van Creveld, J. Pens, J. van Dam, T. Philips, J. Denneboom, W. van de Pol, E. Dikkers, E. van Praag, G. van Eeden, M. Bresser, IJ. Eggens, T.J. de Rek, Mientje Frankenhuis, H. Roeper, D.Th. Geerlings

Th.M. Roest van Limburg, H. van der Goen, G. Schuurman, S. Haag, I. Senator, L.Th. de Haan, F. Simons, M.K. Haas, M. Springer, E. Hillesum, Ph. Vischschraper, F. Houttuin, J.H.M. Visser, G. Justema, I.B. de Vries, A. Kok, L.H. Vrieslander, S. Koster, T. van Zanen, A. Leman, E. Zeldenrust, B. Zondervan, Jan Vlug en Klaas Landsman.

Zij kwamen om het leven door hun verzetsactiviteiten (onder andere als represaille voor het deelnemen aan de Spoorwegstaking van 17 september 1944), stierven in concentratiekampen of werkkampen of waren het slachtoffer van bombardementen. Aanvullende informatie over een aantal van deze slachtoffers vindt u hier.

Oprichting
Het is een daad van piëteit geweest dat de directie van de Nederlandse Spoorwegen na het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft besloten alle omgekomen personeelsleden te gedenken door hun namen te vereeuwigen op identieke plaquettes. De platen werden aangebracht in de diverse stations, behorende tot het district of rayon van de oorlogsslachtoffers.

Locatie
De plaquette hangt op de muur in het midden van het eerste perron van het Centraal Station, gelegen aan het Stationsplein in Amsterdam.

Digitaal Joods Monument
Een aantal joodse oorlogsslachtoffers dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.

Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.

Bronnen

• Nederlandse Spoorwegen;
• Mars et Historia van september/oktober 1981 - nr. 5, uitgegeven door de Nederlandse Vereniging ter Beoefening van de Militaire Historie;
• Victor Lansink. Website Aan hen die vielen.