Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in ‘s-Gravenzande (gemeente Westland) bestaat uit een zuil van witte natuursteen, een zuil van zwarte natuursteen en een gedenksteen, vervaardigd uit twee marmeren platen. De witte zuil is 2 meter hoog, 2 meter 50 breed en 40 centimeter diep.
Teksten
De tekst op de witte zuil is van prof. N.A. Donkersloot:
‘AAN DE
GEVALLENEN
1940-1945.
OPDAT
MEN NOOIT
VERGEET
DEN DOOD
DIE GIJ
VOOR ALLEN
LEED.’
Op het monument zijn vijf inscripties aangebracht.
De eerste inscriptie is in het Sanskriet:
‘OOG OM OOG
MAAKT DE WERELD BLIND
MAHATMA GANDHI.’
De tweede inscriptie is in het Hebreeuws:
‘ZIJ ZULLEN DAN HUN
ZWAARDEN TOT PLOEGSCHAREN
OMSMEDEN
JESAJA H2 VERS 4.’
De derde inscriptie is in het Arabisch:
‘HET LEVEN ZONDER VRIJHEID
IS ALS EEN LICHAAM ZONDER GEEST
KAHLIL GIBRAN.’
De vierde inscriptie is in het Cyrillisch:
‘NIEMAND HEEFT VERGETEN,
NIETS IS VERGETEN
ANONIEM, RUSSISCH OORLOGSGRAFSCHRIFT.’
De vijfde inscriptie is in het Latijn:
‘ALS NIEMAND LUISTERT
NAAR NIEMAND, VALLEN ER DODEN
IN PLAATS VAN WOORDEN
JANA BERANOVÀ.’
Wijziging
In april 2003 is het oorspronkelijke monument van ir. C. Wegener onderdeel geworden van een nieuw, algemeen herdenkingsmonument. De Commissie Beeldende Kunst kreeg opdracht de plannen tot oprichting van een nieuw monument uit te werken, met de voorwaarden dat de waarde van het bestaande monument werd gerespecteerd, het monument op een centrale plaats nabij het centrum kwam te staan en het geheel een educatief karakter kreeg. Om het nieuwe gedenkteken zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen is het groengebied achter de Dorpskerk ingrijpend gereconstrueerd. Er zijn nieuwe paden aangelegd en het monument is voor mindervaliden beter bereikbaar. Verder zijn er zitbanken geplaatst en nieuwe bomen en struiken aangeplant. Het eeuwenoude grafmonument van de familie Van Vredenburch, dat in hetzelfde gebied staat, is eveneens gerestaureerd.
Symboliek
Beeldhouwer Kees Buckens (1957) is de ontwerper en maker van het nieuwe herdenkingsmonument. Zijn ontwerp heeft hij als volgt omschreven: ‘In de kerktuin wordt het bestaande monument herplaatst en wordt het onderdeel van een granieten triptiek. ‘Lezend’ van links naar rechts zien we het oude monument, gevolgd door het centrale middenpaneel. Het middenpaneel is de verbeelding van ontwrichtend geweld: een viervlak is ruw verstoord door een inslag, die een gat in de steen heeft geslagen. Rechts staan de haast oudtestamentische stenen tafels, met inscripties uit alle windstreken en van alle tijden; het zijn notities over geweld, oorlog en vrede. Hiermee wordt zichtbaar én leesbaar dat deze problematiek alle mensen over de hele wereld bezighoudt. Het granieten duo op de kop is een bescheiden rustpunt, dat de ruimte van het drieluik bekroont.’
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in ‘s-Gravenzande (gemeente Westland) is opgericht ter nagedachtenis aan allen (burgers en militairen) die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesmissies. Met de zuil van witte natuursteen worden alle ‘s-Gravenzanders herdacht die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Onthulling
Het oorspronkelijke monument is onthuld op 5 mei 1948 door burgemeester H.B.N. Munsen. Het nieuwe herdenkingsmonument is onthuld op 23 april 2003. Deze uitbreiding van het gedenkteken was een initiatief van de gemeente.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst in de tuin achter de N.H. kerk, gelegen aan de Vreeburghlaan te ‘s-Gravenzande (gemeente Westland).
Bronnen
- Gemeente Westland;
- Een nieuw herdenkingsmonument in ‘s-Gravenzande, uitgegeven door de gemeente ‘s-Gravenzande in 2003.
Voor meer informatie
Stad binnen de vesting: ‘s Gravenzande in de 2e Wereldoorlog van T. Dahmeijer e.a (1990; Hist. Werkgroep Oud ‘s Gravenzande).
