Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Capelle aan den IJssel bestaat uit een vierzijdige schuin oplopende zuil en vier liggende gedenkstenen, gesitueerd in een perk van 2 meter breed en 4.80 meter diep. De zuil is 2 meter hoog en wordt inclusief het perk omgeven door acht vierkanten betonnen paaltjes met daartussen smeedijzeren kettingen. Het gedenkteken is geplaatst bij het graf van vier gesneuvelde Nederlandse soldaten. Aan de voet (noordzijde) is in harde steen een helm (als symbool van stalen kracht en hardheid) en een karabijn (als symbool voor moed en kracht) uitgebeiteld.
Tekst
Op iedere betonnen plaat staat een tekst, bestaande uit de personalia van de overledenen. Verder zijn de namen van burgemeester en wethouders en die van de leden van het burgercomité, welke het initiatief namen voor het oprichten van het monument, vermeld. Twee van de initiatiefnemers – Ds. J. Kars (voorzitter) en H. Wegeling jr. (secretaris/penningmeester) zijn vanwege hun rol in het verzet op resp. 29 december 1942 (Leusden) en 11 augustus 1944 (Vught) gefusilleerd. De overledenen zijn vier Nederlandse soldaten, die in Capelle aan den IJssel woonachtig waren en hier op 13 juli 1940 zijn herbegraven.
De tekst op de noordzijde van de zuil luidt:
TEUNIS JONGENEEL
GEBOREN 4 MAART 1917
DPL.SOLDAAT I_I_3 R.I.B.N.B.
GESNEUVELD TE MILL (N.B.)
DEN 10 MEI 1940′
De tekst op de oostzijde van de zuil luidt:
CORNELIS BUTTER
GEBOREN 4 DECEMBER 1919
DPL.SOLDAAT 3_3 R.I BATALJON.
GESNEUVELD TE DELFT
DEN 10 MEI 1940′
De tekst op de zuidzijde van de zuil luidt:
HENDRIK van GORKUM
GEBOREN 17 JULI 1914
DPL.SOLDAAT M.C.I_3 R.I. III LEGERCORPS
GESNEUVELD TE MILL (N.B.)
DEN 10 MEI 1940′
De tekst op de westzijde van de zuil luidt:
‘JAN v.d. SCHELLING
GEBOREN 25 JUNI 1911
DPL.SOLDAAT II_III_ 26 R.I VELDLEGER O.V.W. SOLDAAT
GESNEUVELD TE GRUBBENVORST (LIMB)
DEN 10 MEI 1940’.
De tekst op de eerste liggende steen luidt:
‘JACOBUS IEDEMA
GEBOREN 16 JULI 1926
O.V.W. SOLDAAT
GESNEUVELD BIJ BANDOENG
11 MEI 1946.’
De tekst op de tweede liggende steen luidt:
‘HERMAN VAN DER EL
GEBOREN 7 JUNI 1925
O.V.W. SERGEANT
3_8_R.I.
GESNEUVELD TE TJIWIDÉ
23 AUGUSTUS 1947.’
De tekst op de derde liggende steen luidt:
‘PAULUS VAN GORKUM
GEBOREN 15 DECEMBER 1920
BER. SOLDAAT 5 BAT.
INFANTERIE […]
9 MAART 1942.’
De tekst op de vierde liggende steen luidt:
‘DIRK GROEN
GEBOREN 1 FEBRUARI 1926
[…] WACHTMEESTER
ST_D.A.C. 2 DIV.
OVERLEDEN TE DEN HAAG
3 AUGUSTUS 1949.’
Wijziging
In 1989 heeft de gemeenteraad van Capelle aan den IJssel besloten de dodenherdenking op 4 mei jaarlijks te laten plaatsvinden op de Algemene begraafplaats. Daarom werd in 1990 een toegangspad aangelegd naar en een pleinvoor het herdenkingsmonument. In 1995 zijn vier liggende stenen stenen (ontwerper Heleanne van Andel) aan de voet van
de zuil (oostzijde) geplaatst die de personalia bevatten van drie soldaten welke zijn overleden in het voormalige Nederlands-Indië en een ernstig ziek gerepatrieerde collega die is overleden in Den Haag op de dag van terugkeer uit de Oost.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in Capelle aan den IJssel is opgericht ter nagedachtenis aan vier Capelse jongemannen die als militair sneuvelden in de strijd tegen de bezetter.
De namen van de vier slachtoffers luiden:
Cornelis Butter, Hendrik van Gorkum, Teunis Jongeneel en Jan van de Schelling.
Zij zijn op 13 juli 1940 op de Algemene begraafplaats begraven.
Daarnaast worden sinds 1995 vier Nederlandse militairen herdacht die zijn omgekomen bij de strijd in het voormalige Nederlands-Indië.
De namen van de vier slachtoffers luiden:
Herman van der El, Jacobus Iedema, Paulus van Gorkum en Dirk Groen.
Onthulling
Het monument is onthuld op 12 oktober 1940 door burgemeester J. Verloop en de heren J. Kars (voorzitter dagelijks bestuur), H. Wegeling jr. (secretaris-penningmeester).
De vier stenen voor de in het voormalige Nederlands-Indië gesneuvelde militairen zijn onthuld op 28 april 1995 door nabestaanden P. van der El en F. Iedema.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op de Oude begraafplaats Capelle West, gevestigd aan de Nijverheidsstraat te Capelle aan den IJssel en is in 2004 aangewezen als gemeentelijk monument.
Bronnen
- Gemeente Capelle aan den IJssel;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- Monumenten/gedenktekens in de provincie Zuid-Holland voor overleden militairen in het voormalig Nederlands-Indië en Nieuw Guinea in de periode 1945-1962, uitgegeven door de Verenigingen Oud Militairen Indië- en Nieuw-Guineagangers Zuid-Holland Noord en Zuid-Holland Zuid.
