Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘Moeder’ te Heinenoord (gemeente Hoeksche Waard) is een bronzen beeld van een staande mannenfiguur die zijn armen gekruist voor zijn borst houdt. Het beeld is geplaatst op een hoog vierkant voetstuk van zwarte natuursteen. Aan weerszijden van het beeld bevinden zich vijf bomen. Het beeld is 1 meter 70 hoog. Het voetstuk is 1 meter 50 hoog, 1 meter 30 breed en 1 meter diep.
Tekst
De tekst op het voetstuk luidt:
‘MOEDER
VOOR ZIJ DIE VIELEN
VOOR EN DOOR HET VERZET
1940 – 1945
HOE KON DE MENS DE WENS
TOT LEVEN OOIT TENIET DOEN?
HIER KLONK DE KREET VAN EEN
DIE VOOR TIEN MAKKERS SPRAK’.
Op de linkerkant van het voetstuk zijn de namen van achttien oorlogsslachtoffers aangebracht. Op de rechterkant van het voetstuk zijn de namen van tien oorlogsslachtoffers aangebracht.
Symboliek
De tien bomen staan symbool voor de tien mannen die hier op 18 februari 1945 zijn gefusilleerd.
Restauratie en wijziging
In april 2002 is het voetstuk waarop het beeld staat gerestaureerd en voorzien van een andere kleur natuursteen dan voorheen.
De geschiedenis
Het monument ‘Moeder’ te Heinenoord (gemeente Hoeksche Waard) is opgericht ter nagedachtenis aan de tien mannen die hier op 18 februari 1945 zijn gefusilleerd en aan achttien medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen in de Hoeksche Waard zijn omgekomen.
Aan het begin van het laatste oorlogsjaar kreeg Nieuw-Beijerland een nieuwe burgemeester, de NSB’er Martinus Adrianus Simonis. Samen met zijn zoon, die bij de SS zat, nam hij zijn intrek in de voormalige conciërgewoning. Het plaatselijke verzet was niet erg gecharmeerd van de nieuwe burgemeester en besloot op 13 februari 1945 de heer Simonis een waarschuwing te geven. Ze drongen de woning van de burgemeester binnen en lieten hem en zijn zoon afgeranseld achter. Als reactie op deze verzetsdaad hield de bezetter, in opdracht van Simonis, in de late avond van 15 februari een razzia in het dorp. Ongeveer 75 mannen werden op transport gesteld naar Schouwen-Duivenland om daar te werken voor de Wehrmacht. Reden voor het verzet om een plan te bedenken om de NSB-burgemeester uit de weg te ruimen. Al op 17 februari deed zich een mogelijkheid voor. Toen Simonis naar zijn woning in Leidschendam fietste, werd hij op de provinciale weg, ter hoogte van de Oud-Heinenoordseweg door leden van het verzet doodgeschoten en in de sloot gegooid. Om 13.00 uur diezelfde dag vond een wachtmeester van de rijkspolitie het lichaam. Op hetzelfde moment passeerden ook twee leden van de Sicherheitsdienst. Uit het persoonsbewijs bleek dat het om het lichaam van burgemeester Simonis ging.
De volgende morgen werden tien gevangenen uit de strafgevangenis van Scheveningen gehaald en overgebracht naar de bewuste plek aan de provinciale weg. Zonder enig vorm van proces werden zij door de bezetter gefusilleerd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 20 mei 1950.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument staat in de berm van de Provincialeweg N217, ter hoogte van de Oud-Heinenoordseweg te Heinenoord (gemeente Hoeksche Waard).
Bronnen
- Gemeente Binnenmaas, tegenwoordig gemeente Hoeksche Waard.
- Reformatorisch Dagblad van 1 mei 2002.
