Het monument
Vorm en materiaal
Het monument van de Vrije Socialisten in Appelscha (gemeente Ooststellingwerf) is een trapvormige bakstenen muur met ingemetselde plaquette. Rechtsonder is een tweede gedenkplaatje ingemetseld.
Teksten
De tekst op de plaquette luidt:
‘1940 – 1945
ONKWETSBAAR BLYFT
DE GEEST, TEMIDDEN VAN
HET BRUUTSTE GEWELD
AAN ALLE GEVALLEN
KAMERADEN’.
Het opschrift op het gedenkplaatje luidt:
‘VRIJE SOCIALISTEN EN
ANTIMILITARISTISCHE
BEWEGING’.
De geschiedenis
Het monument van de Vrije Socialisten in Appelscha (gemeente Ooststellingwerf) is opgericht ter nagedachtenis aan leden van deze beweging die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
De heer Jo de Haas was in de jaren tussen de twee wereldoorlogen een actief en vooraanstaand figuur in de beweging der Vrije Socialisten. Hij hield talloze spreekbeurten, ook in de noordelijke provincies. Ook schreef hij verschillende brochures. Een van de laatste die nog onder zijn naam werd gepubliceerd, Tussen twee werelden, verscheen kort na de meidagen van 1940 als een uitgave van de ‘Vrije Groepen in het Noorden’. Tijdens de bezetting is De Haas ondergedoken. Maar de bezetter wist hem toch te vinden en heeft hem in het voorjaar van 1945 in Drenthe gefusilleerd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 1 september 1946.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst bij de ingang van het kampeerterrein van de Vereniging tot Vrijheidsbezinning, gevestigd aan de Aekingaweg te Appelscha (gemeente Ooststellingwerf).
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand, C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009.
