Het monument
Vorm en materiaal
Het monument voor Jan Eisenga in Gorredijk (gemeente Opsterland) is een koperen gedenkplaat. Op de plaquette staan drie Friese pompeblêden, het wapen van de provincie Friesland, een heraldisch wapen met een brandend kruis, een balans, een globe en Franse lelies afgebeeld.
Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:
‘TA IN OANTINKEN OAN
JAN EISENGA
MASTER OAN DIZZE SKOALLE
FALLEN YN ‘E MAEIJEDAGEN
FAN 1943
IN SOAN FAN SYN FOLK
IN MASTER SA ‘T HEART
IN STRIDER FOAR RJOCHT
EN FRIJDOM.’
Wijziging
Oorspronkelijk hing de plaquette in de openbare lagere school te Gorredijk. Later werd dit gedenkteken overgebracht naar de nieuwe openbare lagere school ‘Trimbeets’. Op 14 september 1978 kreeg de gedenkplaat zijn definitieve plaats in het streekmuseum ‘ Museum Opsterlân’, omdat er geen enkele relatie bestond tussen die school en meester Eisenga.
De geschiedenis
Het monument voor Jan Eisenga herinnert de inwoners van Gorredijk (gemeente Opsterland) aan de schoolmeester die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter is gefusilleerd.
Jan Eisenga werd geboren op 11 maart 1908 in Kortezwaag. Als hoofd van de openbare lagere school in Gorredijk wilde hij in verband met de april-meistaking in 1943 zijn school na de paasvakantie gesloten houden. Hij drong er bij zijn collega’s op aan hetzelfde te doen en solidair te zijn met de stakende boeren en ambtenaren. Eisenga werd gearresteerd en naar het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst aan het Zaailand in Leeuwarden gebracht. Hij werd op 5 mei 1943 bij de oude schietbaan aan het Kalverdijkje te Leeuwarden gefusilleerd. Zeer waarschijnlijk waren er nog twee slachtoffers: Broer de Witte uit Westhem en Bauke de Vries uit Oudega. De stoffelijke overschoten van de drie mannen zijn nooit gevonden. In Gorredijk is een straat naar Jan Eisenga vernoemd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 13 juli 1946.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in het Museum ‘Opsterlân’, gevestigd aan de Hoofdstraat te Gorredijk (gemeente Opsterland).
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand, C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009.
Compliment voor een oorlogsmonument
Dit monument is genomineerd voor het Compliment voor een oorlogsmonument 2018. Deze aanmoedigingsprijs is georganiseerd in aanloop naar de nationale viering van de bevrijding op 5 mei in Friesland en is een initiatief van de Provincie Fryslân, het Nationaal Comité 4 en 5 mei en Erfgoed & Publiek. Omrop Fryslân heeft korte videoportretten van de vijf genomineerden gemaakt. Het portret over dit monument vind je hier.
