Het monument
Vorm en materiaal
Het verzetsmonument in Bakkeveen (gemeente Opsterland) is een zwerfkei. De gedenksteen is geplaatst op een gemetseld voetstuk van kleine keien.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
‘10.4.1945
A.E. GORTER WOLDENDORP
DS. S.J. HOEKSTRA MIDWOLDA
J. KAZEMIER VEENDAM
H. MULDER NOORDBROEK
MR. M. RITZEMA NIEKERK
A.P.B. SANDERS OUDE PEKELA
A. SMIT HOOGKERK
E.L. UBBENS HUIZINGE
H.N. WERKMAN GRONINGEN
A. V.D. WOUDE GRONINGEN.’
De geschiedenis
Het verzetsmonument te Bakkeveen (gemeente Opsterland) is opgericht ter nagedachtenis aan tien Groningse verzetsmannen die op 10 april 1945 bij de Nije Drintsewei door de bezetter zijn gefusilleerd.
De namen van de tien slachtoffers luiden:
A.E. Gorter, ds. S.J. Hoekstra, J. Kazemier, H. Mulder, mr. M. Ritzema, A.P.B. Sanders, A. Smid (op de steen staat abusievelijk Smit vermeld), E.L. Ubbens, H.N. Werkman en A. van der Woude.
Op maandag 9 april 1945 werden tien gevangenen uit het huis van bewaring in Groningen gehaald en in een vrachtauto geladen die met zeildoek werd afgedekt. Vijf leden van de Sicherheitsdienst reden mee. Een van de gevangenen, de commandant van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten uit Leek Harmannus Pieter Schuringa zag kans om om drie uur ‘s nachts uit de vrachtauto te springen en te ontkomen. Op een zandweg bleef de auto steken. Ook met een aantal paarden was de auto niet van zijn plaats te krijgen. In de loop van de morgen werd de auto met behulp van een grote vrachtwagen weggesleept. Op 10 april werd Hendirk Nicolaas Werkman aan deze groep toegevoegd. De beide vrachtauto’s reden naar de plaats van de executie. Op de Nije Drintsewei tussen Bakkeveen en Allardsoog werden de tien gevangenen doodgeschoten.
Door de zware mist hebben de omwonenden niets kunnen zien. Op woensdag 11 april ontdekten enkele personeelsleden van de Nederlandse Heidemaatschappij dat er op een stuk bouwland was gegraven (op de plaats waar nu het monument staat). Daar vonden ze de tien stoffelijke overschotten. Onder geheimhouding werd de afschuwelijke vondst bij de leiding van de Volkshogeschool in Allardsoog gemeld, die de commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten in de gemeente Opsterland waarschuwde. Men vreesde voor een herhaling, maar er gebeurde niets meer. De Canadezen waren met een snelle opmars bezig. Zondagmorgen 15 april, bevrijdingsdag, werd het acht meter lange graf geopend om de slachtoffers te identificeren. De begrafenis volgde op 17 april op de begraafplaats in het bos bij Bakkeveen. Kazemier werd naar Aduard gebracht en later werden de anderen herbegraven in eigen dorp. Alleen het stoffelijk overschot van Werkman bleef in Bakkeveen.
Onthulling
Het monument is onthuld op 10 april 1952.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich bij de Nije Drintsewei tussen Bakkeveen en Allardsoog (gemeente Opsterland), vlak aan de bosrand.
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
- Leeuwarder Courant van 5 mei 2001;
- Systeemkaarten van verzetsbetrokkenen (OVCG) uit Groninger Archieven. )
