Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument bij de St.-Martinikerk te Sneek (gemeente Súdwest-Fryslân) is een uit Franse kalksteen (Vaurion) gehakt beeld van een staande vrouwenfiguur met in haar handen een erelint. Het beeld is 2 meter 50 hoog, 1 meter breed, en 1 meter diep. Het beeld is geplaatst op het uiteinde van een arcadevormige bakstenen muur bij een steunbeer van het kerkgebouw. Op de muur zijn drie plaquettes en een bruin informatieplaatje aangebracht.
Teksten
De tekst op het erelint luidt:
‘GETROUW TOT IN DE DOOD.’
De tekst op het voetstuk luidt:
‘1940 – 1945.’
De tekst op het informatieplaatje luidt:
‘VERZETSMONUMENT
VERVAARDIGD IN 1950 DOOR A.J. VALK
EN AANGEBODEN DOOR HET
COMITÉ OORLOGSGEDENKTEKENS.’
De teksten op de plaquettes luiden:
‘TER NAGEDACHTENIS AAN ALLEN DIE IN OORLOGSSITUATIES EN BIJ VREDESOPERATIES ZIJN OMGEKOMEN.’
‘TER NAGEDACHTENIS AAN JAN HENDRIK BAKKER, FEIKE VAN DER HEIDE, KLAAS KOELSTRA EN JAN TEKELENBURG, OMGEKOMEN TIJDENS DE “SNEKER BLOEDNACHT” VAN 13 OP 14 JULI 1944.’
De tekst op de plaquette uit 2007 luidde:
‘TER NAGEDACHTENIS AAN GERRIT VAN AALDEREN, THEWIS DE BOER, DOUWE VAN FOEKEN, KLAAS OOMS, AUKE POSTMA, JOHAN THIJSSEN, KLAAS VAN DER VEEN EN ANNE DE VOS. GEVALLEN NEDERLANDS-INDIË 1945-1950.’
De tekst op de vervangende plaquette uit 2015 luidt:
‘SLD. GERRIT VAN AALDEREN
* 3-2-1925 LEEUWARDEN
† 26-5-1949 MALANG JAVA
MAR. III THEWIS DE BOER
* 27-3-1927
† 21-7-1946 SURABAYA JAVA
SLD. DOUWE VAN FOEKEN
* 7-1-1925 SNEEK
† 12-10-1947 LINGGAJATI JAVA
LT. KLAAS OOMS
* 7-4-1918 HEERENVEEN
† 2-9-1946 UJUNGBERUNG JAVA
SLD. AUKE POSTMA
* 6-5-1925 SNEEK
† 4-2-1947 BUITENZORG JAVA
SLD. JOHAN THIJSSEN
* 2-3-1926 GROUW
† 31-5-1948 SALATIGA JAVA
SLD.I KLAAS V.D. VEEN
* 21-3-1927 IJLST
† 4-12-1947 GOMBONG JAVA
SLD. ANNE DE VOS
* 26-6-1925 SNEEK
† 30-10-1947 SITUGEDE JAVA.
GEVALLENEN NEDERLANDS-INDIË 1945-1950.’
Symboliek
De vrouwenfiguur geeft door haar houding uitdrukking aan gevoelens van eerbied voor de oorlogsslachtoffers.
Wijzigingen
Het informatieplaatje is later door de ANWB aan het monument toegevoegd. In 2007 zijn drie plaquettes aan het gedenkteken toegevoegd. Eén van deze plaquettes herdenkt de in de jaren 1945 -1950 in Nederlands-Indië omgekomen Snekers. Op 15 april 2015 is op iniatief van de Bond van Wapenbroeders een vervangende plaquette onthuld met daarop de namen, geboorte- en sterfdata en plaats van overlijden van de in de periode 1945-1950 in voormalig Nederlands-Indië omgekomen Snekers.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument herinnert de inwoners van Sneek aan het tijdens de Tweede Wereldoorlog doorstane leed, de strijd tegen de bezetter en de bevrijding van de stad. Tevens herinnert het gedenkteken aan vier verzetsmensen die in de nacht van 13 op 14 juli door de bezetter zijn gefusilleerd. Deze nacht is de geschiedenis ingegaan als ‘de Sneker bloednacht’. Deze verzetsmensen werden omgebracht ter vergelding van de ontvoering en liquidatie van een NSB’er, enkele dagen daarvoor.
De namen van de vier slachtoffers luiden:
Jan Hendrik Bakker, Feike van der Heid, Klaas Koelstra en Jan Stekelenburg.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van het Comité Oorlogsgedenktekens.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1950 door Meta Lever uit Sneek. Haar vader en twee broers kwamen als verzetsstrijders tijdens de oorlog om het leven. De drie herdenkingsplaquettes zijn onthuld in 2007. Op 15 april 2015 is op iniatief van de Bond van Wapenbroeders een vervangende nieuwe plaquette onthuld met daarop de namen van de in de periode 1945-1950 omgekomen Snekers in Nederlands-Indië. Op deze plaquette staat informatie over de slachtoffers die op de plaquette uit 2007 ontbraken. De geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden van de slachtoffers wordt op de nieuwe plaquette wel vermeld.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst in de tuin van de St.-Martinikerk, gevestigd aan de Grote Kerkstraat te Sneek. Hier stond voorheen de Waag van Sneek (gemeente Súdwest-Fryslân).
Bronnen
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- Leeuwarder Courant van 14 september 2007;
- Traces of War;
- Verzetsmuseum Friesland;
- Gemeente Sneek.
