Het monument
Vorm en materiaal
Het Sovjet ereveld in Leusden herbergt de graven van 865 gesneuvelde militairen uit de voormalige Sovjet-Unie. Aan het eind van dit ereveld staat een gedenkzuil van Armeens wit marmer met bladgouden letters en het hamer-en-sikkelteken. De zuil is geplaatst op een terras dat is omgeven door een muur. De zuil is 10 meter hoog.
Teksten
De inscriptie op de zuil is zowel in het Russisch als in het Nederlands. De tekst luidt:
‘AAN DE STRIJDERS VAN
HET SOWJET LEGER DIE
OMGEKOMEN ZIJN IN
DE WORSTELING MET DE
DUITSE OVERWELDIGERS.
1940 – 1945’.
De tekst op de muur luidt:
‘LOF AAN DE HELDEN’.
Wijziging
Oorspronkelijk stonden er op de graven eenvoudige plaatjes met een nummer. In 1962 werden deze plaatjes vervangen door grafstenen met Russische inscriptie. De zuil is vernieuwd in 1975. In april 2017 is de bank bij het monument een paar dagen voor de herdenking bij het monument gestolen. De gemeente heeft deze onmiddellijk vervangen.
De geschiedenis
Het Sovjet ereveld in Leusden is opgericht ter nagedachtenis aan de 865 militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog op Nederlands grondgebied zijn gesneuveld.
Onder hen 101 krijgsgevangenen die in september 1941 door de bezetter naar Kamp Amersfoort waren vervoerd en daar of in de directe omgeving om het leven kwamen: 24 door uitputting en 77 door executie bij Koedriest op 9 april 1942. Op 28 maart 1946 zijn zij plechtig begraven op ‘Rusthof’, samen met vijftien slachtoffers uit Beverwijk. Toen een jaar later bekend werd dat op de Amerikaanse erebegraafplaats Margraten ook 691 Russische soldaten begraven lagen, werd besloten hen over te brengen naar deze speciale erebegraafplaats.
Op 22 april 2000 deed verslaggever Remco Reiding een aantal opzienbarende onthullingen. Veel inscripties op de grafstenen van het ereveld waren onjuist, onvolledig of achterhaald. Zeker vijftig van de 73 Russische militairen die tot 1979 uit verschillende plaatsen in Nederland naar het ereveld zijn gebracht, waren ten onrechte als geallieerden begraven. Zij bleken in dienst te zijn geweest van de Duitse Wehrmacht. Een van de militairen bleek tijdens de Eerste Wereldoorlog gesneuveld te zijn.
Onthulling
Het ereveld is officieel geopend op 18 november 1948. Onder de aanwezigen bevonden zich: mr. W.F. Schokking (minister van Oorlog), Zijne Excellentie de heer V.A. Valkov (ambassadeur van de Sovjet-Unie) en militair attaché Ichtschenko. In 1956 werd de verantwoording voor het ereveld door het ministerie van Defensie overgedragen aan de Nederlandse Oorlogsgravenstichting.
De zuil is onthuld op 4 mei 1975. Het materiaal waaruit de zuil is vervaardigd, is in drie delen vanuit Rusland per vrachtauto naar Nederland vervoerd. De genie uit Wezep heeft met behulp van het natuursteenbedrijf Dekker uit Amersfoort de onderdelen op elkaar geplaatst en aan elkaar bevestigd.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het ommuurde ereveld bevindt zich aan de voorzijde van de Algemene begraafplaats ‘Rusthof’ (links van de parkeerplaats), gelegen aan de Dodeweg te Leusden. Een deel van deze slachtoffers wordt ook herdacht op het monument Koedriest, Leusden.
Bronnen
- Gemeenten Leusden;
- Zichtbaar Verleden – oorlogsmonumenten in de gemeente Leusden, M. Vroon-Roubos (Amersfoort, gemeente Leusden, 1990);
- Om niet te vergeten. De Tweede Wereldoorlog herdacht in Amersfoort, Joost van der Spek. (Amersfoort, 2e druk, juni 2000);
- Website www.kampamersfoort.nl;
- RTV Utrecht. ‘Bankje Russisch Oorlogsmonument gestolen.’ 7 april 2017;
- Sovjet-ereveld.nl.
