Het monument
Vorm en materiaal
Het monument ‘En wij volgen de gang van hun volharding’ in Rotterdam bestaat uit één grote en drie kleine zwerfkeien. Op een van de kleine keien is een bronzen reliëf aangebracht met drie portretten. Daarvoor bevindt zich een aluminium plaquette met namen. Het geheel is 2 meter hoog, 10 meter breed en 10 meter diep.
Teksten
De tekst op het reliëf luidt:
‘EN WIJ
VOLGEN
DE GANG
VAN
HUN VOLHARDING’.
De tekst op de plaquette luidt:
‘NICOLAAS JAN VAN DER VALK
GEBOREN 22 NOVEMBER 1876
DOOR UITPUTTING OVERLEDEN 16 JANUARI 1945 IN SACHSENHAUSEN
DICK VAN DER KOOIJ
GEBOREN 25 SEPTEMBER 1918
TERUGGEKEERD NA 4 JAAR CONCENTRATIEKAMP
OVERLEDEN 30 MEI 1994
ABRAHAM VAN DEN BOS
GEBOREN 19 APRIL 1918
GEFUSILLEERD 11 AUGUSTUS 1944 IN MARIENKLOOSTER.’
Symboliek
Het monument is een symbool voor herdenken en gedenken.
Wijzigingen
Na de oorlog is door de Terbregse burgerij een herdenkingsraam geschonken aan het schoolbestuur van de Heijbergschool. Het raam werd geplaatst in de voorgevel van het schoolgebouw aan de Rottekade. In 1970 is het raam opnieuw onthuld in een schoollokaal van het gebouw aan de Heijbergstraat. Bij een brand in de school in de nacht van 1 januari 1978 is het raam helaas vernield.
De geschiedenis
Het monument ‘En wij volgen de gang van hun volharding’ in Rotterdam is opgericht ter nagedachtenis aan drie verzetsmensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Daarnaast is het een gedenkplaats voor oorlog, vrede en vrijheid in zowel het heden als verleden.
De namen van de drie verzetsmannen luiden: Abraham van den Bos, Dirk van der Kooij en Nicolaas Jan van der Valk.
Abraham van den Bos was werkzaam als leerkracht op de Heijbergschool in Terbregge. In het begin van de oorlog is hij samen met Dirk van der Kooij (zoon van de oud-voorzitter van het schoolbestuur) in het verzet gegaan. Dick is in 1942 opgepakt, waarna Van den Bos het illegale werk van hem overnam. Van den Bos werd echter al snel door de Duitsers gezocht.
Tijdens zijn lessen op de Heijbergschool stond er een schooljongen op de uitkijk, zodat Van den Bos in geval van onraad snel door het magazijn naar buiten kon vluchten, waar een bootje klaar lag. In 1943 werd de situatie op school te gevaarlijk voor Van den Bos. Hij ging met ziekteverlof en besteedde nu al zijn tijd aan het verzetswerk.
Op 20 juni 1944 sloeg het noodlot echter toe. Tijdens het drukken van illegale bladen bij drukkerij Wegeling (waaronder Trouw) werd hij gearresteerd en weggevoerd naar het Mariënklooster in Vught. Na zwaar verhoor werd hij opgesloten in een isoleercel. Op 11 augustus 1944 is Abraham van den Bos door de bezetter gefusilleerd.
Na de oorlog ontving zijn familie een brief van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Wilhelmina, waarin zij haar dank uitsprak voor het werk dat Abraham van den Bos tijdens de oorlogsjaren verricht had. Ook werd aan Van den Bos postuum een onderscheiding toegekend.
Nicolaas Jan van der Valk was tevens werkzaam als leerkracht op de Heijbergschool. Hij en zijn kinderen onderhielden nauwe banden met het verzet. De zolder van hun huis deed dienst als opslagplaats voor wapens en er stond een Engelse zender.
Van der Valk werd in 1944 door de bezetter opgepakt wegens verzetsactiviteiten. Hoewel men ook op zoek was naar zijn kinderen, wisten zij uit handen te blijven van de bezetter. Van der Valk is via kamp Amersfoort overgebracht naar het concentratiekamp Sachsenhausen.
Een triest detail is, dat hij werd vrijgesproken en dat men al benzine voor een auto had weten te bemachtigen om hem op te halen. Dolle Dinsdag brak toen echter aan en alle concentratiekampen werden door de Duitsers volkomen van de buitenwereld afgesloten, zodat niemand er meer uitkwam. Op 26 januari 1945 overleed Nicolaas Jan van der Valk door uitputting in het concentratiekamp.
Verzetsman Dirk van der Kooij overleefde de Tweede Wereldoorlog, hij overleed in 1994.
Oprichting
Het monument is opgericht na het verzoek van buurtbewoners om een plek voor cultuurhistorische bewustwording.
Onthulling
Het monument is onthuld op 14 april 2000 door C. van den Bos, C. van der Valk en mevrouw I. Koedam-Hooijkaas.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich bij de Prinses Irenebrug bij de Bergse Linker Rottekade/Terbregseweg in dorpsgemeenschap Terbregge, onderdeel van de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek (gemeente Rotterdam).
Bronnen
- De heer Henk Dijkxhoorn;
- www.heijbergschool.nl;
- Bewonersorganisatie Vereniging Terbregge’s Belang;
- Mens & Dier in Steen & Brons door Peter en René van der Krogt.
