Herdachte groepen: Burgerslachtoffers, Vervolgden Nederland
Ontwerper: Ezechiël J. Hoek
Onthulling: 3 mei 1950
Adopteer dit monument.
Het monument
Vorm en materiaal
Het 'Gedenkteken voor de Jordaanbewoners' van Amsterdam is een zwarte gevelsteen met in reliëf een huis met bomen, een opkomende zon en een haan.
Tekst
De tekst op de gevelsteen luidt:
'1940 - 1945
BLIJF ALTIJD WAAKZAAM, MENSENKIND,
VOOR BROOD EN LEVENSVREUGD.
DE VRIJHEID ZIJ U WELGEZIND.
GEEN DWANG, MAAR VREE EN DEUGD.
AAN ALLE GEVALLEN BUURTGENOTEN'.
Symboliek
De gevelsteen beeldt de bezetting, de tijd, de waakzaamheid, het voedselgebrek en de hernieuwde levensvreugd uit.
De geschiedenis
Het 'Gedenkteken voor de Jordaanbewoners' in Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan alle buurtbewoners die tijdens de bezettingsjaren een bijdrage aan het verzet hebben geleverd en aan de buurtbewoners die door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen.
Onthulling
Het gedenkteken is onthuld op 3 mei 1950 door de weduwe van de communistische verzetsstrijder Nelis Marinus. Na de onthulling hield mevrouw Beta de Vries een toespraak. Zij zei dat 'het de Jordaanbevolking en de Eilandbewoners waren die joodse stadsgenoten te hulp kwamen. Hier woonden de mensen die reeds praktisch getoond hadden tot strijd tegen de bezetter bereid en in staat te zijn. Van hieruit stroomde de kracht van het werkende volk dat niet voor het brute geweld wilde bukken, dat zich niet wilde en niet kon verzoenen met oorlog en onderdrukking en dat bereid was in de strijd voor vrede en recht alles te geven'.
Bronnen
- Om nooit te vergeten - Amsterdamse monumenten en gedenktekens ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog van Mies Bouhuys en Boris Klatser. (Bussum, Produktie Uitgeverij Thoth, 1995). ISBN 90 6868 124 9;
- Vertel de verhalen van Frans Heddema en Margit Willems, uitgegeven door Stadsdeel Amsterdam-Centrum (2005). ISBN 90-9019166-6.