Het monument
Vorm en materiaal
Het gedenkraam in de N.H. kerk te Aldeboarn (Oldeboorn) (gemeente Heerenveen) is een gebrandschilderd glas-in-loodraam. Op het raam staat een mannenfiguur afgebeeld die, terwijl hij door twee adelaren wordt aangevallen, een groep witte vogels vrijlaat. Ook staat op het gedenkteken het familiewapen van Van Sminia afgebeeld.
Tekst
De tekst op het gedenkraam luidt:
‘ONS LEVEN ZIJ ZIJN
STERVEN WAARDIG
Jhr. Mr. MARINUS van BAERDT van SMINIA
* 27 MAART 1901 † 15 APRIL 1945′.
Symboliek
De man op dit gedenkraam symboliseert het Nederlandse verzet. De vogels die door de man worden vrijgelaten, vertegenwoordigen het bevrijde Nederlandse volk, evenals de gevangene die door de burgemeester van Utingeradeel uit zijn cel in het gemeentehuis werd losgelaten. De roofvogels verbeelden de door de bezetter uitgeoefende terreur.
De geschiedenis
Het gedenkraam in de N.H. kerk te Aldeboarn (gemeente Heerenveen) is opgericht ter ere en nagedachtenis aan jhr. mr. P.M. van Baerdt van Sminia, burgemeester van de voormalige gemeente Utingeradeel (thans Boarnsterhim) en voorzitter van de veenpolder ‘De Deelen’ van 18 september 1935 tot 15 april 1945.
Jhr. mr. P.M. van Baerdt van Sminia werd geboren op 27 maart 1901 in Leeuwarden. Tijdens de bezetting heeft de hij een gevangene uit een cel in het gemeentehuis bevrijd. Deze gevangene was de heer Sjerp de Vries, destijds opzichter van gemeentewerken van Utingeradeel. Hij maakte deel uit van een verzetsgroep en wist veel van het ondergrondse werk in de gemeente. Daarom werd hij door de burgemeester losgelaten.
Van Baerdt van Sminia had zelf ook kunnen vluchten, maar hij deed dit niet om anderen niet in gevaar te brengen. Na zijn arrestatie op 5 mei 1944, door verraad van de veldwachter-conciërge Pieter Bergsma, liet het verzet hem weten een poging te zullen ondernemen om hem te bevrijden. Ook dit aanbod wees de burgemeester van de hand. Hij stierf op 15 april 1945 te Sandborstel (Duitsland).
Onthulling
Het monument is onthuld op 15 april 1948.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het gedenkraam is aangebracht in de Hervormde kerk, gevestigd aan de Tsjerkebuorren in Aldeboarn (gemeente Heerenveen).
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland: www.verzetsmuseum.nl:
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009.
