Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Engineers-monument’ in Arnhem (gemeente Arnhem) is een gedenksteen van Portugees graniet (Bianco Sardo). Op de steen zijn twee zwarte granieten gedenkplaten bevestigd. Op de linkerplaat zijn twee bronzen emblemen van de Britse en Canadese geniesoldaten aangebracht. Op de rechterplaat is een afbeelding aangebracht. Bij het monument is een informatiebord geplaatst.
Tekst
De inscriptie op de rechterplaat luidt:
’25 / 26 SEPT. 1944′.
De geschiedenis
Het ‘Engineers-monument’ herinnert de inwoners van Arnhem aan de Britse en Canadese geniesoldaten (ofwel ‘Sappers’), die in de nacht van 25 op 26 september 1944 bijna 2400 Britse en Poolse parachutisten in veiligheid brachten. Onder voortdurend vuur van de bezetter werden de soldaten vanuit Oosterbeek in kwetsbare canvas- en motorboten naar de zuidkant van de Rijn gevaren. Alle gewonden, het merendeel van het medisch personeel en de geestelijken bleven achter en gingen in krijgsgevangenschap.
Van 17 tot 26 september 1944 wilden de geallieerden met een groot offensief (operatie ‘Market Garden’) een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland creëren. In een bliksemsnelle aanval moesten luchtlandingstroepen bruggen veilig stellen. Grondtroepen moesten daarna vanuit België over deze bruggen oprukken naar het IJsselmeer. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen in de omgeving van Eindhoven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver.
Tijdens de Slag om Arnhem vond op 24 september 1944 bij Driel de landing plaats van de 1ste Onafhankelijke Poolse Parachutisten Brigade, onder bevel van generaal S. Sosabowski. Onder hevig Duits vuur probeerden zij in rubberbootjes de Rijn over te steken. Het doel was versterking van het Britse bruggenhoofd rond villa Hartenstein, dat dienst deed als hoofdkwartier van generaal-majoor Urquhart van de 1ste Britse Airborne Divisie. In de nacht van 25 op 26 september dekten zij met de ‘Dorsets’ de aftocht van de Britse parachutisten. Tijdens deze operatie zijn veel doden en gewonden gevallen.
Nadat de Slag om Arnhem werd verloren, is de aanval gestokt. Wel was een deel van Noord-Brabant en Gelderland in geallieerde handen. Vanuit deze strook vrij gebied, ‘de Corridor’ genaamd, werd in de maanden daarna de rest van Brabant bevrijd. Tijdens operatie ‘Market Garden’ zijn meer dan 17.000 militairen van de luchtlandings- en grondtroepen gesneuveld, gewond geraakt of vermist. Dit aantal verloren manschappen was groter dan tijdens de invasie in Normandië (D-Day).
Onthulling
Het monument is onthuld op 15 september 1989. Het gedenkteken is ontworpen door H. van den Brand, een Nieuw-Guineaveteraan en oud-marinier uit Arnhem met een bijzondere belangstelling voor de geschiedenis van de Slag om Arnhem. De afbeelding op de rechterplaat is gemaakt door een Canadese geniesoldaat in krijgsgevangenschap.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst aan de Drielse Rijndijk te Arnhem (gemeente Arhem).
Bronnen
- Sta eens even stil ter nagedachtenis en ter bezinning, Oorlogs- en Bevrijdingsmonumenten in de Over-Betuwe van dr. Jan Brouwer. (Bemmel enz., 1990). ISBN 90 900 3477 3;
- Check Point, de rubriek Monumentaal van augustus/september 2002;
- www.oorlogsmusea.nl
Voor meer informatie
www.arnhem1944.com
