Het monument
Vorm en materiaal
Het monument aan de Jaagweg in Purmerend is een gedenksteen met drie zuilen van natuursteen. Boven de middelste zuil hangt een helm. Voor de zuilen bevindt zich een cirkelvormig plateau.
Teksten
De tekst op het monument luidt:
'HIER GEFUSILEERD 15 DEC 1944'.
De tekst op het plateau luidt:
'NEDERLAND GEDENK UW DOODEN.
EN VERGEET NOOIT HET OFFER DAT ZIJ VOOR U BRACHTEN'.
Op de linker zuil staat het opschrift:
'JACOB PIETER SCHIPPER GEB 13 MRT 1895 AMERSFOORT'.
Op de middelste zuil staat het opschrift:
'ANTONIE JOHANNES JACOBUS BREETVELD GEB 20 DEC 1918 TIEL'.
Op de rechter zuil staat het opschrift:
'KLAAS DE GRAAF GEB 5 MEI 1920 AMERSFOORT'.
De geschiedenis
Het monument aan de Jaagweg in Purmerend is opgericht ter nagedachtenis aan de verzetsmannen Jacob P. Schipper, Antonie J.J. Breetveld en Klaas de Graaf, die hier op 15 december 1944 door de bezetter zijn gefusilleerd.
Tijdens de hongerwinter werd op 9 december 1944 door leden van de Knokploeg Waterland een overval gepleegd op de Hollandia, fabriek van melk- en voedingsproducten aan de Jaagweg in Purmerend. De bezetter had hier 9.900 kilo suiker voor eigen gebruik opgeslagen. Met melkauto's werd de suiker door de verzetsmensen naar een veilige plaats gebracht, waarna het over zoveel mogelijk adressen werd verspreid. De buit kwam geheel ten goede aan bejaardentehuizen, ziekenhuizen, schoolkinderen en hongerige burgers.
Spoedig ontdekte de bezetter de enorme verliespost uit de melkfabriek. Er werd een uitgebreid onderzoek ingesteld, maar de zaak kon niet worden opgehelderd. Op 15 december haalde de SS drie mensen uit de gevangenis aan de Amsterdamse Weteringenschans. Als vergelding werden zij op de Jaagweg gefusilleerd.
Antonie J.J. Breetveld was een verzetsman. Klaas de Graaf was een politieagent die op 23 november 1944 werd gearresteerd bij het vervoer van wapens die hij bij verzetsmensen moest distribueren. Jacob P. Schipper was sergeant-majoor bij de infanterie, die door zijn uitgebreide illegale activiteiten in oktober 1944 werd opgepakt bij Amersfoort. Schipper werd in 1940 begonnen met zijn verzetswerk voor de Ordedienst, district G.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1945.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Gemeente Purmerend;
- Tussen twee meidagen – Purmerend in de oorlog 10 mei 1940 – 5 mei 1945, J. van Hofwegen e.a. (Purmerend, Vereniging Historisch Purmerend, 1995);
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945, Wim Ramaker, Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
