Herdachte groepen: Verzet Nederland
Ontwerper: Gerrit Bolhuis (1908)
Onthulling: 18 september 1954
Adopteer dit monument.
Vorm en materiaal
'De Gevallen Hoornblazer' in Amsterdam is een natuurstenen beeld van een liggende mannenfiguur met een hoorn in de hand. Het beeld is geplaatst op een stenen voetstuk met twee goudkleurige gedenkplaten.
Tekst
De tekst op de eerste gedenkplaat luidt:
'FUSILLADEPLAATS IN DE 2E WERELDOORLOG
OP 12 MAART 1945 WERDEN HIER 30 POLITIEKE GEVANGENEN
IN EEN REPRESAILLE-AKTIE DOOR DE DUITSE BEZETTER TER DOOD GEBRACHT'.
De tweede gedenkplaat bevat de namen van de gefusilleerde gevangenen.
Wijziging
De gedenkplaten zijn op 4 mei 1996 aan het monument toegevoegd.
Op dit moment is dit monument nog niet gekoppeld aan personen uit het bestand van de Oorlogsgravenstichting.
Weet u of er op dit monument een naam voorkomt die ook bij de Oorlogsgravenstichting bekend is? Ga dan naar de website van de Oorlogsgravenstichting, zoek de persoon in de database en koppel dit monument aan deze persoon. U moet hiervoor wel een account aanmaken bij de Oorlogsgravenstichting. Na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
'De Gevallen Hoornblazer' in Amsterdam is een eerbetoon aan de 36 politieke gevangenen die hier op 12 maart 1945 bij wijze van represaille door bezetter zijn gefusilleerd.
Op 10 maart 1945 viel de Sicherheitsdienst een pand aan de Amsterdamse Stadhouderskade binnen. Hier bevond zich de centrale post van de Groep 2000, een illegale verzetsgroep opgericht door mej. J.J. van Tongeren. Alle leden van de groep hadden een codenummer dat was vastgelegd in een register. De 'sleutel' voor het register was in de tuin van het pand begraven. Om te voorkomen dat de bezetter de 'sleutel' zou vinden, drongen enkele verzetsleden op 11 maart 1945 het pand binnen. Daarbij ontstond een vuurgevecht, waarbij de SS Hauptscharführer Ernst Wehner (Kriminal Oberassistent van het Einsatzkommando Amsterdam) dodelijk werd getroffen.
Als vergelding werden de volgende dag 30 gevangenen uit het Huis van Bewaring overgebracht naar het Eerste Weteringplantsoen, tegenover het pand. Voor de ogen van honderden Amsterdammers die van de bezetter moesten toekijken, werden de gevangenen met drie salvo’s geëxecuteerd. De aan de Stadhouderskade wonende predikant dr. J. Koopman werd, kijkend vanuit zijn huis, eveneens dodelijk getroffen. De stoffelijke overschotten bleven nog lange tijd als waarschuwing liggen, voordat ze op een open vrachtwagen werden afgevoerd.
Oprichting
Het gedenkteken is een geschenk van de Heineken Brouwerij.
Onthulling
Het monument is onthuld op 18 september 1954 door toenmalig burgemeester d'Ailly. De gedenkplaten zijn onthuld op 4 mei 1996.
Bronnen
Mischa Rus | 5 mei 2020