Het monument
Vorm en materiaal
Het monument op het Windroosplein te Amsterdam is een marmeren, taps toelopende gedenksteen met inscriptie.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
'TER HERDENKING VAN DE MEDEWERKERS
VAN DE WAARHEID DIE GEVALLEN ZIJN
IN DE STRIJD TEGEN HET FASCISME
1940 – 1945'.
Wijziging
In 1993 is het monument verplaatst van de Hoogte Kadijk naar het Windroosplein.
De geschiedenis
Het monument op het Windroosplein te Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan de medewerkers van de illegale krant De Waarheid van de Communistische Partij Nederland die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen.
Op 23 november 1940 verscheen het eerste nummer van de landelijke, communistische, ondergrondse krant De Waarheid. De hoofdredactie bestond uit hoofdredacteur Paul de Groot en de medewerkers J. Posthuma, J. Verbruggen, C. Aernouts en C. Schuurman. De krant speelde gedurende de bezetingsjaren een belangrijke rol. Militaire sabotagedaden, verzetsacties en acties voor voedsel werden via De Waarheid georganiseerd. Ook verspreidde de krant strooibiljetten en pamfletten. Velen raakten via De Waarheid betrokken bij de CPN.
Na de Februaristaking, die georganiseerd was door de CPN, volgde een golf van arrestaties. Ook werd er veel materiaal in beslag genomen. In januari 1943 werden organisator J.H. Janzen en redacteurs J. Posthuma en C. Aernouts gearresteerd. Zes maanden later werden zij door de bezetter gefusilleerd. Ook de nieuwe leiders Piet Vosveld en Jan Postma werden opgepakt en om het leven gebracht door de bezetter.
De erelijst van gevallenen voor de illegale pers bestaat voor bijna de helft uit communistische verzetlieden.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1983 door oud-hoofdredacteur Joop Wolff. Het monument is opnieuw onthuld op zijn nieuwe locatie aan het Windroosplein op 4 mei 1993.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Om nooit te vergeten – Amsterdamse monumenten en gedenktekens ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog van Mies Bouhuys en Boris Klatser. (Bussum, Produktie Uitgeverij Thoth, 1995). ISBN 90 6868 124 9;
- Vertel de verhalen van Frans Heddema en Margit Willems (Stadsdeel Amsterdam-Centrum, 2005). ISBN 90-9019166-6.
