Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Ter Aar (gemeente Nieuwkoop) is een plaquette van rode natuursteen. Op de plaat is een vrouwenfiguur afgebeeld met in haar rechterhand een zwaard en op haar linkerhand een duif. Het gedenkteken is 1 meter 50 hoog, 90 centimeter breed en 3 centimeter diep.
Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:
'1940 1950
GEEN VRIJHEID
ZONDER OFFERS
AAN HEN DIE SNEUVELDEN
J.A. BONTJE TH.W. VAN EMMERIK
T.C. HEGEMAN D. HOFSTEDE
C.J.A. KOELEMAN C.A. VAN ZWIETEN
AAN HEN DIE HET LEVEN LIETEN
IN EEN CONCENTRATIEKAMP
J. VAN DER BIJL
H. MARSKAMP
P. DE VOGEL
M. WALTUCH-KAUFFMANN
EN AAN ALLEN DIE OMKWAMEN
TEN GEVOLGE VAN OORLOGSGEWELD
DE BURGERS VAN TER AAR'.
Symboliek
Het zwaard verwijst naar de strijd tegen de bezetter. De duif staat symbool voor de vrede. Sinds Noach een duif liet uitvliegen om te verkennen of de wereld na de grote vloed weer bewoonbaar was, is de duif een symbool geworden voor goede tijdingen. Met goede tijdingen wordt meestal het begin van de vrede bedoeld. In 1990 is een nieuwe gedenkplaat onthuld.
Digitaal Joods Monument
Een joods oorlogsslachtoffer dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze persoon met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op de persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
Wijziging
De plaquette werd in 2010 verplaatst naar buiten ter bevordering van de toegankelijkheid. De plaqutte werd op een muurtje bevestigd en daar werd een plantenbak aan toegevoegd.
De geschiedenis
Het oorlogsmonument in Ter Aar (gemeente Nieuwkoop) is opgericht ter nagedachtenis aan negentien medeburgers die in de Tweede Wereldoorlog of tijdens de koloniale oorlog in Indonesië in het voormalige Nederlands-Indië door oorlogsgeweld zijn omgekomen.
De namen van de drie slachtoffers die zijn omgekomen bij gevechten op de vliegvelden Valkenburg en Ypenburg luiden:
J.A. Bontje, T.C. Hegeman en C.J.A. Koeleman.
De namen van de vier slachtoffers die zijn omgekomen in concentratiekampen luiden:
J. van der Bijl, H. Marskamp, P. de Vogel en M. Waltuch-Kauffmann.
De namen van de drie slachtoffers die zijn omgekomen in het voormalige Nederlands-Indië:
Th.W. van Emmerik, D. Hofstede en C.A. van Zwieten.
Oprichting
In 1940 werd een verzoek bij de gemeente ingediend om een monument op te richten voor degenen die in de eerste oorlogsdagen als militair sneuvelden. In 1946 werd een comité opgericht onder voorzitterschap van dokter Quartel. Toenmalig burgemeester Hogenboom wilde niet plaatsnemen in het comité, omdat hij vond dat het een particulier initiatief was, waarbij zo weinig mogelijk overheidsbemoeienis moest zijn. Uiteindelijk werd tijdens de dodenherdenking in 1950 het eerste monument onthuld. Het bevond zich op de, volgens de commissie meest geëigende plek: de gang van het gemeentehuis, tegenover het loket. Het gedenkteken werd vervaardigd door beeldhouwer Nico Onkenhout uit Amsterdam, die in de oorlogsjaren ondergedoken heeft gezeten in Ter Aar. Op het eerste monument werden alleen de namen van de heren Hegeman, Bontje en Koeleman vermeld. De overige slachtoffers werden vermeld onder algemene noemer. Na een discussie eind jaren tachtig is het huidige monument aangebracht, waarop meer (maar niet alle) slachtoffers met naam genoemd worden.
Onthulling
Het nieuwe gedenkteken is onthuld op 4 mei 1990 door burgemeester P.J. Verhoef.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De gedenkplaat is nabij het gemeentehuis.
Bronnen
- Gemeente Ter Aar;
- Monumenten/gedenktekens in de provincie Zuid-Holland voor overleden militairen in het voormalig Nederlands-Indië en Nieuw Guinea in de periode 1945-1962, uitgegeven door de Verenigingen Oud Militairen Indië- en Nieuw-Guineagangers Zuid-Holland Noord en Zuid-Holland Zuid.
