Het monument
Vorm en materiaal
De plaquette in het NS-station te Buitenpost (gemeente Achtkarspelen) is uitgevoerd in brons. De gedenkplaat is 40 centimeter hoog en 60 centimeter breed.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘1940 – 1945
TER GEDACHTENIS AAN
DEN GEVALLENE
FOLKERT SMIT’.
Onder de naam is een afbeelding van een gevleugeld wiel aangebracht. Dit is het voormalige symbool van de Nederlandse Spoorwegen. Het gedenkteken is een uniforme plaquette die is aangebracht in 110 Nederlandse stationsgebouwen. De naam van het omgekomen personeelslid staat ook vermeld op het ‘Monument voor het Gevallen Spoorwegpersoneel’ te Utrecht.
De geschiedenis
De plaquette in het NS-station te Buitenpost (gemeente Achtkarspelen) is aangebracht ter nagedachtenis aan een personeelslid van de Nederlandse Spoorwegen dat tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen is omgekomen.
De naam van het slachtoffer luidt:
Folkert Smit.
Folkert Smit werd op 12 januari 1908 in Nes (gemeente Dongeradeel) geboren. Hij was overwegwachter bij de Nederlandse Spoorwegen in Buitenpost. Na de spoorwegstaking van september 1944 dook hij onder in het gebouw van de hervormde evangelisatie. Smit verbleef hier tot 6 november 1944, toen hem een waarschuwing bereikte van een ophanden zijnde razzia. Die avond besloot hij naar zijn gezin te gaan, om de volgende dag te vertrekken naar het rietland van de voormalige turfstekerijen. Op 7 november ging hij samen met zijn buurman Gjalt Wijma (die geweigerd had om in Drenthe voor de bezetter te gaan werken) op pad. Maar in het gebied waar zij liepen, werd door een patrouille van de Feldgendarmerie een speurtocht naar eventuele onderduikers gehouden. Toen de twee mannen werden aangehouden, sloeg Smit op de vlucht. Hij werd zonder pardon door de bezetter doodgeschoten. Wijma kon zonder dat er iets tegen hem werd ondernomen terug naar huis keren. Folkert Smit werd begraven op de Algemene begraafplaats in Buitenpost.
Oprichting
Het is een daad van piëteit geweest dat de directie van de Nederlandse Spoorwegen na het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft besloten alle omgekomen personeelsleden te gedenken door hun namen te vereeuwigen op identieke plaquettes. De platen werden aangebracht in de diverse stations, behorende tot het district of rayon van de oorlogsslachtoffers.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1948. De Nederlandse Spoorwegen draagt zorg voor het onderhoud van de gedenkplaat.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De gedenkplaat is bevestigd op de achtergevel van het stationsgebouw, naast de deur van de wachtkamer, gelegen aan het Stationsplein te Buitenpost (gemeente Achtkarspelen).
Bronnen
- Gemeente Achtkarspelen;
- Nederlandse Spoorwegen;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
- Mars et Historia van september/oktober 1981 – nr. 5, uitgegeven door de Nederlandse Vereniging ter Beoefening van de Militaire Historie.
- Victor Lansink. Website Aan hen die vielen.
