Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Airborne-monument’ op de Ginkelse Heide in Ede is een betonnen gedenkzuil, bekroond door een koperen adelaar met gespreide vleugels. Het voetstuk heeft de vorm van een kristal, waaruit het monument als een prisma oprijst. Op de zuil zijn drie koperen emblemen aangebracht. Op het eerste embleem staat een gevleugelde en gekroonde parachute afgebeeld, op het tweede embleem het wapen van de King’s Own Scottish Borderer en op het derde embleem een beeltenis van een paarse Pegasus (het mythologische gevleugelde paard). Aan de voet van het gedenkteken bevindt zich een plaquette van natuursteen. Op tien meter afstand ligt een grote zwerfkei met tekst. Het monument is 3 meter hoog, 30 centimeter breed en 30 centimeter diep.
Teksten
De tekst op de plaquette luidt:
‘JESAJA 40, 31:
…ZIJ ZULLEN OP VAREN MET
VLEUGELEN GELIJK DE ARENDEN
…THEY SHALL MOUNT UP WITH WINGS AS EAGLES’.
De tekst op de zwerfkei luidt:
‘LUCHTLANDING
17 – 18 SEPT. 1944′.
Symboliek
De naam Pegasus werd in 1944 gebruikt om de ontsnappingsoperatie van gestrande Britse parachutisten aan te duiden.
De geschiedenis
Het ‘Airborne-monument’ op de Ginkelse Heide herinnert de inwoners van Ede aan de Britse parachutisten die tijdens de Tweede Wereldoorlog op Nederlands grondgebied zijn gesneuveld.
Op 17 en 18 september 1944 landden honderden para’s op de Ginkelse Heide. De actie maakte deel uit van operatie ‘Market Garden’. Met dit grote offensief wilden de geallieerden een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland creëren. In een bliksemsnelle aanval moesten luchtlandingstroepen bruggen veilig stellen. Grondtroepen moesten daarna vanuit België over deze bruggen oprukken naar het IJsselmeer
John D. Frost was de commandant van het 2de bataljon van de 1ste Parachutisten Brigade van de 1ste Airborne Divisie. Onder zijn leiding slaagden de Britten erin om de noordelijke oprit van de oude Rijnbrug te bezetten en tijdens de daaropvolgende strijd dagenlang onder controle te houden. De strijd om Arnhem werd echter verloren, waardoor de aanval stokte.
Tijdens operatie ‘Market Garden’ zijn boven Nederland 35.000 parachutisten gedropt, waarvan circa 11.000 bij Arnhem zijn geland. Slechts 2400 man is het gelukt om de overkant van de Rijn te bereiken. De overige soldaten raakten gewond, werden gedood of zijn krijgsgevangen gemaakt.
Oprichting
De oprichting was een initiatief van het Mausoleum Comité. Het gedenkteken markeert de uiterste noordgrens van het slagveld tussen Arnhem, Oosterbeek, Renkum en Ede.
Onthulling
Het monument is onthuld op 19 september 1960 door generaal-majoor Urquhart (oud- commandant van de 1ste Britse Luchtlandingsdivisie).
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Ginkelse Heide aan de Verlengde Arnhemseweg in Ede.
Bronnen
- Gemeente Ede;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
- www.oorlogsmusea.nl
Voor meer informatie
- Herinneringen voor de toekomst van Jan Durk Tuinier (Utrecht, Stichting Comité Nationale Feestdagen Gemeente Ede en Stichting Vredeseducatie, 1995);
- Ede 1940 – 1945 van Vincent Lagerwij en Gert Plekkringa (Barneveld, BDU, 1985);
- Ede in beeld (Ede, Koninklijke BDU Uitgeverij, 1999).
