Het monument
Vorm en materiaal
Het monument aan de Prins Hendrikkade in Zaandam (gemeente Zaanstad) is een plaquette van witte natuursteen.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘OP 9 FEBRUARI 1945
VIELEN OP DEZE PLAATS
VOOR DE VRIJHEID
JAN BAKKER – AMSTERDAM
STEPHANUS J.P. BAKKER – AMSTERDAM
CATRINUS DOUMA – SLOOTDORP
JACOB I. DE HAAN – AMSTERDAM
JAN D. JANSSEN – HILVERSUM
JOHAN DE JONGE – AMSTERDAM
JAN OVEREEM – AMSTERDAM
JOHANNES RUIJTER – BEEMSTER
GERRIT C. STAPEL – AMSTERDAM
GERARDUS J. VAN WETERING – HILVERSUM’.
De geschiedenis
Het monument aan de Prins Hendrikkade herinnert de inwoners van Zaandam (gemeente Zaanstad) aan de tien verzetsmensen die hier op 9 februari 1945 door de bezetter zijn gefusilleerd.
De namen van de tien slachtoffers luiden:
Jan Bakker, Stephanus Bakker, Catrinus Douma, Jacob de Haan, Jan Janssen, Johan de Jonge, Jan Overeem, Johannes Ruijter, Gerrit Stapel en Gerardus van Wetering.
De fusillade was een vergelding voor een gebeurtenis eerder die week in Zaandam. Verzetslieden hebben toen tweemaal een verrader bij het oude stadhuis neergeschoten. Deze bakkerszoon en politieman hielpen de bezetter met het opsporen van mensen die in het verzet zaten.
Een dag voor de fusillade heeft de bezetter een razzia in de buurt tussen de Prinsenstraat en de Bloemgracht gehouden. Alle bewoners (mannen, vrouwen en kinderen) werden uit hun huizen gehaald en op de Burcht samengedreven. Bijna honderd mannen werden uit de groep gehaald en afgevoerd om als dwangarbeider in Duitsland te werken.
Over de achtergronden van het neerschieten van de tien verzetsmensen heeft de Zaanse journalist Wim Swart een verslag gemaakt. Hij was in 1945 nog een schooljongen en woonde in die buurt. Zijn eigen ervaringen heeft hij verwoord in het opstel Toen mijn moeder melk ging halen.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de hoek Prins Hendrikkade/Burcht te Zaandam (gemeente Zaanstad).
Bron
Sta een ogenblik stil… in Zaanstad – Herdenkingsmonumenten in Zaanstad 1940-1945 van Rob Vreeken (Zaandam, Elkaland Drukkerij V.O.F., 2001).
‘Monumenten Spreken’
Een korte documentaire over dit monument is hier te bekijken. Aanvullende informatie over de 28 monumenten in de Zaanstreek is te vinden op de website Monumenten Spreken.
