Het monument
Vorm en materiaal
Het monument in het Koogerpark te Koog aan de Zaan (gemeente Zaanstad) is een gemetselde gedenksteen met twee natuurstenen platen. Op de rechterplaat is in reliëf een vlag met wimpel afgebeeld met daaronder de voeten van oud-strijders. Het monument is 2 meter 25 hoog, 5 meter 70 breed en 2 meter 10 diep.
Tekst
De tekst op de rechterplaat luidt:
‘DEN VADERLANT GHETROUWE BLIJF ICK TOT IN DEN DOOT’.
Op de linkerplaat zijn de namen aangebracht van elf verzetsmensen uit Koog aan de Zaan en vijf verzetsmensen uit Zaandijk.
Symboliek
Met de voorstelling wordt benadrukt dat de verzetsmensen niet uit eigenbelang vielen, maar voor hun vaderland en het leven van anderen. Het volkslied symboliseerde tijdens de oorlogsjaren een stukje vrij Nederland te midden van de bezetter.
Wijzigingen
In augustus 1947 sommeerde de minister van het Ministerie van OKW (Onderwijs, Kunsten en Wetenschap) verplaatsing naar de Algemene begraafplaats te Zaandijk. Ondanks een daartoe strekkend raadsbesluit is het monument blijven staan in het Koogerpark. In 2001 is het monument verplaatst naar een andere plek in het park. Door nieuwbouw van het verzorgingscentrum Parkzicht was op de oude plek te weinig ruimte voor de vele belangstellenden bij de dodenherdenking.
Beschadiging
In juni 2011 is het monument beklad, de gemeente heeft toegezegd het monument te laten reinigen.
De geschiedenis
Het monument in het Koogerpark te Koog aan de Zaan (gemeente Zaanstad) is opgericht ter nagedachtenis aan 16 verzetsmensen uit Koog aan de Zaan en Zaandijk die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn gesneuveld.
Dirk Kleiman uit Zaandijk maakte in zijn drukkerij in het geheim valse documenten, zoals de ‘Ausweis’ die werd uitgereikt aan jongens en mannen als ze waren vrijgesteld van dwangarbeid. Vervalste persoonsbewijzen waren hard nodig, want voortdurend werden mensen op straat gecontroleerd. Joodse onderduikers en verzetsmensen konden met een vals persoonsbewijs uit handen van de politie blijven.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1946 of begin 1947.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst naast het Koogerpark, gelegen aan de de Jonge Zwaanstraat te Koog aan de Zaan (gemeente Zaanstad).
Bronnen
- De voormalige gemeente Koog aan de Zaan;
- Sta een ogenblik stil… in Zaanstad – Herdenkingsmonumenten in Zaanstad 1940-1945 van Rob Vreeken (Zaandam, Elkaland Drukkerij V.O.F., 2001);
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
‘Monumenten Spreken’
Een korte documentaire over dit monument is hier te bekijken. Aanvullende informatie over de 28 monumenten in de Zaanstreek is te vinden op de website Monumenten Spreken.
