Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Verblifa-monument’ in Krommenie (gemeente Zaanstad) is een gedenkplaat van zwarte natuursteen, ingemetseld in een bakstenen muur.
Tekst
De tekst op de steen luidt:
‘TER NAGEDACHTENIS VAN
ONZE GEVALLEN MEDEWERKERS
GEDURENDE DEN OORLOG
1940—1945
FABRIEK KROMMENIE
G. VAN ‘T VEER 8 OCT. 1942 OUD 25 JAAR
H. BLANK 2 MEI 1943 OUD 54 JAAR
J.A. VAN LEMMEREN 2 MEI 1943 OUD 40 JAAR
TH. RIJKHOF 2 MEI 1943 OUD 29 JAAR
G. WIERSMA 2 MEI 1943 OUD 38 JAAR
K. OOSTHUIZEN 26 SEPT. 1943 OUD 43 JAAR
K. VAN VEEN 10 JULI 1944 OUD 23 JAAR
W. VAN ‘T VEER 26 FEBR. 1945 OUD 33 JAAR
W.J.P. DUYN 23 MEI 1945 OUD 32 JAAR
G.G. MASTENBROEK 1 JUNI 1945 OUD 46 JAAR
J. BIERMAN 4 MAART 1945 OUD 29 JAAR
H.L. HEIJ 3 MEI 1945 OUD 30 JAAR
G.J. DE WIT ONBEKEND OUD 43 JAAR
L.S. DE GORTER ONBEKEND OUD 25 JAAR
M. NORDHEIM ONBEKEND OUD 26 JAAR
H. STODEL ONBEKEND OUD 33 JAAR*
FABRIEK UTRECHT
K. MEKKING 17 MAART 1943 OUD 30 JAAR
F.A BAARS 12 FEBR. 1943 OUD 19 JAAR
J. DEN DUYN 7 MEI 1944 OUD 21 JAAR
P. VERHOEF 7 JULI 1944 OUD 24 JAAR
R. OPTEKAMP 8 MAART 1945 OUD 19 JAAR
FABRIEK DELFT
W.B. ZWENNES 5 SEPT. 1944 OUD 55 JAAR
FABRIEK HILLEGERSBERG
P. DE GEUS 14 MEI 1940 OUD 21 JAAR
J. PELK 17 AUG. 1943 OUD 24 JAAR
FABRIEK DORDRECHT
J.W. ADDIKS 12 MEI 1940 OUD 69 JAAR’.
* De datum van overlijden van dhr. H. Stodel is later wel bekend geworden. Hij is overleden op 21 januari 1945.
Wijziging
Het monument is in 1970 op verzoek van Verblifa N.V. verplaatst naar de huidige locatie aan de Zuiderhoofdstraat in Krommenie.
De geschiedenis
Het ‘Verblifa-monument’ herinnert de inwoners van Krommenie (gemeente Zaanstad) aan 24 medewerkers van Verblifa N.V. die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
De Nederlandse militairen die in 1940 tegen de inval van de bezetter hadden gevochten, mochten aanvankelijk terug naar huis. Maar in april 1943 kregen zij een oproep. Alle 300.000 soldaten moesten zich als dwangarbeider melden. In Overijssel brak protest uit en werd een grote staking georganiseerd. De actie sloeg over naar andere delen van het land. In de Zaanstreek werd onder meer het werk neergelegd bij blikfabriek Verblifa in Krommenie. Als reactie heeft de bezetter vier arbeiders gefusilleerd en tien anderen weggevoerd. De helft van hen heeft de oorlog niet overleefd.
Op het monument staat vermeld dat het onbekend is wanneer dhr. H. Stodel is overleden. De datum is later wel bekend geworden, namelijk 21 januari 1945.
Onthulling
De herdenkingssteen is vermoedelijk in 1946 onthuld
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bron
Sta een ogenblik stil… in Zaandam – Herdenkingsmonumenten in Zaanstad 1940-1945, Rob Vreeken (Zaanstad, Elkaland Drukkerij V.O.F., 1998).
‘Monumenten Spreken’
Een korte documentaire over dit monument is hier te bekijken. Aanvullende informatie over de 28 monumenten in de Zaanstreek is te vinden op de website Monumenten Spreken.
