Het monument
Vorm en materiaal
Het herdenkingsmonument in Veldhoven is een houten klokkenstoel met bronzen luidklok. Naast de klokkenstoel staat een grote fakkel. Achter de klokkenstoel is een gedenkmuur geplaatst. Het gedenkteken is 3 meter 60 hoog, 2 meter breed en 2 meter diep. De luidklok weegt 340 kilogram.
Teksten
De tekst op de klokkenstoel luidt:
‘GESCHONKEN DOOR DE GEBR. VERSPAANDONK BIJ GELEGENHEID VAN HET 60-JARIG BESTAAN VAN HUN BOUWBEDRIJF AAN DE PAROCHIE ST. CAECILIA C.Q. GEM. VELDHOVEN VOOR HET BEHOUD VAN DEZE HISTORISCHE KERKKLOK.
VELDHOVEN, 2 MEI 1992′.
De tekst op de klokwand luidt:
‘HENDRICUS PETIT ME FUNDIT ANNO DOMINI 1801 DOOR MIJN GELUYD MAAK IK BEKENT DEN GODSDIENST EN HET LEVENSEYNT’.
De tekst op een toelichtend bordje luidt:
‘OORLOGSKLOK – PAROCHIE ST. CAECILIA
TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG IS DEZE 340 KILOGRAM
WEGENDE LUIDKLOK DOOR ENKELE JONGEREN AFGEVOERD (JANUARI 1943)
EN ZODOENDE BEHOED VOOR OMSMELTING DOOR DE BEZETTER.
TOT EIND 1944 IS DE KLOK IN EEN AKKER OP DEZE PLAATS
BEGRAVEN GEWEEST. NA DE OORLOG IS ZIJ WEER IN GEBRUIK GENOMEN.
VANWEGE EEN SCHEUR VERLOOR DE KLOK EIND 1991 HAAR
FUNCTIE. OP 2 MEI 1992 IS ZIJ VANAF DE CAECILIAKERK
OVERGEBRACHT NAAR DEZE KLOKKENSTOEL.
DE KLOK DATEERT UIT 1801 EN HEEFT NOG DIENST GEDAAN IN DE
TOREN DIE STOND IN DE ZONDERWIJKSE AKKER (TERREIN ‘DE OUDE
KERKHOF’ IN D’EKKER).’
De tekst op de klokwand luidt:
‘HENRICUS PETIT ME FUDIT ANNO DOMINI 1801
DOOR MIJN GELUYD MAAK IK BEKENT
DEN GODSDIENST EN HET LEEVENSEYNT.’
De tekst op de gedenkmuur luidt:
‘TER NAGEDACHTENIS AAN DE STRIJD IN NEDERLANDS-INDIE
1946-1949
P.A.G VAN DER LINDEN * VELDHOVEN 23-04-1927
+ PAOENJOEK 13-06-1949
G.P.H VERHAGEN * VELDHOVEN 23-09-1927
+ BOEMIDJAWA 22-01-1949
ZIJ RUSTEN OP DE EREVELDEN: MENTENG PULU EN CANDI.’
Symboliek
Het gedenkteken staat symbool voor het verzet tegen de bezetter. De brandende fakkel symboliseert het bevrijdingsvuur.
De geschiedenis
Het herdenkingsmonument in Veldhoven is opgericht ter nagedachtenis aan alle medeburgers die in de bezettingsjaren of tijdens de koloniale oorlog in Indonesië in het voormalige Nederlands-Indië door oorlogsgeweld zijn omgekomen.
In Zeelst vielen tijdens een geallieerd bombardement op 17 september 1944 veel burgerslachtoffers. In dezelfde maand kwam Jan Koonings om door een granaatinslag bij de H. Caeciliakerk. Theo en Jan Schellekens werden door de bezetter gearresteerd en afgevoerd naar concentratiekamp Bergen-Belsen, waar Theo overleed. Frans Bekers sneuvelde in het verzet. Leo Somers en Jan Hagelaars kwamen om tijdens de bevrijding. En in voormalig Nederlands-Indië sneuvelden de militairen Piet van der Linden en Frits Verhagen.
De oude luidklok van de parochiekerk H. Caecilia vertegenwoordigt een bewogen stukje Veldhovense geschiedenis. In januari 1943 was de klok op last van de bezetter uit de toren gehaald om te worden omgesmolten tot oorlogstuig. Drie jonge mannen (Jan Hoeks, Jan Sliepenbeek en Antoon Waarma) beraamden het plan om de klok weg te kapen. Dat lukte. In eerste instantie werd de klok verborgen in de gracht van de ‘Doolhof’. Maar toen in april 1943 door de lage waterstand de rand van de klok boven water kwam, werd hij verplaatst. Tot het eind van de oorlog lag de klok begraven op luttele meters afstand van de plek waar nu het monument staat.
Na de oorlog is de klok weer in gebruik genomen, maar vanwege een scheur verloor de klok eind 1991 zijn functie. De klok dateert van 1801 en heeft nog dienst gedaan in de toren die in de Zonderwijkse Akkers stond, op het terrein van ‘De Oude Kerkhof’ in d’Ekker’.
Onthulling
Het monument is onthuld op 2 mei 1992 door pastoor M. de Vries en wethouder L. Donkers.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst aan de Kleine Dreef te Veldhoven, ter hoogte van de Klokdijk.
Bronnen
- Gemeente Veldhoven;
- De heer J.F.C.M. Bijnen;
- Dodenherdenking 4 mei Veldhoven van Stichting Dodenherdenking Veldhoven, 2003.
Voor meer informatie
- Monumenten in Veldhoven, achtergronden en bijzonderheden van J.F.C.M. Bijnen (Eindhoven, 1996);
- Driekwart eeuw St. Caeciliakerk Veldhoven van J. Bijnen en Th. A. Kuijpers (Waalre, 1988);
- Meer informatie over de jaarlijkse herdenking bij het monument is te vinden op de website van Stichting Dodenherdenking Veldhoven
Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven.
Dijkhei 5
5508 VT Veldhoven
veldhoven.shev@kpnplanet.nl
