Het monument
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Colijnsplaat (gemeente Noord-Beveland) bestaat uit drie ingemetselde gedenkstenen van Franse kalksteen (Vaurion). Op de middelste steen zijn in reliëf een wapenschild, een brug en een helm met kruis aangebracht. Boven de rechtersteen hangt een helm. Het gedenkteken is 2 meter 40 hoog, 3 meter 5 breed en 4 meter 35 diep.
Teksten
De tekst op de linkersteen luidt:
'TER HERINNERING
AAN HET AFWEREN VAN
EEN DUITSE AANVAL OP
DE SLUIS V/H WATERSCHAP,
OUD EN NIEUW NOORD-
BEVELAND EN DEZE KERK
OP 25 NOVEMBER 1944'.
De tekst op de rechtersteen luidt:
'UIT DANKBAARHEID
AAN M. NEERHOUT
M.L. FORTUIN
DE RECCE UNIT VAN DE
BRIGADE PRINSES IRENE
No 4 COMMANDO B.L.A.
Lt. I.J. HAVELAAR'.
Wijziging
In 1982 is de buitenhelm van Lt. I.J. Havelaar boven de rechtersteen bevestigd. De helm is een geschenk van mevrouw C.A. van Wijk-Dutilh (weduwe van de heer Havelaar).
De geschiedenis
Het oorlogsmonument herinnert de inwoners van Colijnsplaat (gemeente Noord-Beveland) aan de bewaring van het dorp op 25 november 1944, waarbij een Duitse aanval op de sluis van het waterschap Oud en Nieuw Noord-Beveland en de N.H. kerk werd afgewend.
Op 9 november 1944 ontving brigade-commandant A.C. de Ruijter van Steveninck orders voor een nieuwe taak van de Prinses Irene Brigade. Onder bevel van de commandant van de 52ste Lowland Division (die met de 4de Commando-Brigade de verovering van Walcheren had uitgevoerd) moesten ze Zeeland bewaken. Op 14 november vertrok vanuit Wuustwezel (in België) de verkenningsafdeling 'de Recce' naar Noord-Beveland.
De groep werd ingekwartierd in Colijnsplaat, een dorp dat nogal onder de oorlog te lijden heeft gehad. Eerste luitenant Ian Jacob Havelaar was commandant van een van de twee Carrier-troepen. Overdag werden bij Colijnsplaat drie waarnemingsposten bemand en 's nachts waren er patrouilles.
Op 25 november 1944 waarschuwden twee Zeeuwse boeren (de heren M. Neerhout en M.L. Fortuin) dat circa dertig Duitsers met een bootje vanuit Schouwen bij de kust van Colijnsplaat waren aanbeland. Bij de hoeve van de Regt had de groep een wagen meegenomen. Luitenant Havelaar kreeg van kapitein Immink het bevel om naar de hoeve te gaan. Neerhout wees hem de weg. Bij de afwateringssluis kwamen de twee groepen elkaar tegen. De bezetter trok zich terug en groef zich in in de buurt van de hoeve aan de West-Zeedijk. Toen Havelaar met een verrekijker op de dijk stond om de situatie te observeren, werd hij in het hoofd getroffen door een kogel. Daarna brandde de strijd los. Toen een Engelse artilleriebatterij ondersteuning bood, gaf de bezetter zich over.
Onthulling
Het monument is onthuld op 25 november 1949 door de Commissaris van de Koningin in Zeeland, jhr. mr. A.F.C. de Casembroot.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is ingemetseld in de voorgevel van de N.H. kerk, gelegen aan de Havelaarsstraat te Colijnsplaat (gemeente Noord-Beveland). Bij dit gedenkteken bevindt zich tevens het 'Indië-monument'.
Bron
Gemeente Noord-Beveland.
Voor meer informatie
Het tijdschrift De Vaandeldrager, 7e jaargang, nr. 27 (maart 1992).
