Het monument
Vorm en materiaal
De plaquette in het NS-station te Feanwâlden (Veenwouden) (gemeente Dantumadiel) is uitgevoerd in brons.
Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:
‘1940 – 1945
TER GEDACHTENIS AAN
DEN GEVALLENE
BEREND JULIUS’.
Onder de naam is een afbeelding van een gevleugeld wiel aangebracht. Dit is het voormalige symbool van de Nederlandse Spoorwegen. Het gedenkteken is een uniforme plaquette die is aangebracht in 110 Nederlandse stationsgebouwen. De naam van het omgekomen personeelslid staat ook vermeld op het ‘Monument voor het Gevallen Spoorwegpersoneel’ te Utrecht.
De geschiedenis
De plaquette in het NS-station te Feanwâlden (gemeente Dantumadiell) is aangebracht ter nagedachtenis aan een personeelslid van de Nederlandse Spoorwegen dat tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen is omgekomen.
De naam van het slachtoffer luidt:
Berend Julius.
Berend Julius werd geboren op 28 juni 1884 in Beerta. Hij was stationschef in Feanwâlden. Op 10 juli 1944 stationeerde de bezetter zich in Feanwâlden, waardoor vaak soldaten op de NS-perrons vertoefden. Na ‘Dolle Dinsdag’ (5 september 1944) sprak de bezetter over een snel vertrek uit Nederland, waarop Julius geantwoord zou hebben: ‘Dan laat ik de trein niet vertrekken’. Bij dit gesprek was ook opperwachtmeester Johannes Prins aanwezig, maar hij nam er geen deel aan. De uitspraak van Julius bereikte de Duitse commandant. Julius en Prins werden op 9 september 1944 gearresteerd en naar de Sicherheitsdienst in Leeuwarden gebracht. Prins werd in tegenstelling tot Julius niet mishandeld. Als represaillemaatregel werden de twee gevangenen op 19 september bij Sint-Nicolaasga gefusilleerd. Een verzetsgroep had hier een tram naar Lemmer laten stoppen in verband met de spoor- en tramwegstaking. Berend Julius werd begraven op de Algemene begraafplaats in Enkhuizen. Johannes Prins werd begraven op de N.H. begraafplaats in Feanwâlden. In dit dorp is een straat naar beide slachtoffers vernoemd.
Oprichting
Het is een daad van piëteit geweest dat de directie van de Nederlandse Spoorwegen na het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft besloten alle omgekomen personeelsleden te gedenken door hun namen te vereeuwigen op identieke plaquettes. De platen werden aangebracht in de diverse stations, behorende tot het district of rayon van de oorlogsslachtoffers.
Onthulling
Het monument is onthuld op 24 februari 1948.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
De gedenkplaat is bevestigd op de achtergevel van het stationsgebouw, naast de deur van de wachtkamer (perronzijde) te Feanwâlden (gemeente Dantumadiel).
Bronnen
- Nederlandse Spoorwegen;
- Gemeente Dantumadiel;
- Mars et Historia van september/oktober 1981 – nr. 5, uitgegeven door de Nederlandse Vereniging ter Beoefening van de Militaire Historie.
