Het monument
Vorm en materiaal
Het bevrijdingsmonument in Groesbeek (gemeente Berg en Dal) is een bronzen plaquette met twee wapenschilden.
Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:
‘MISSION ACCOMPLISHED
ON
SUNDAY AFTERNOON
17 SEPTEMBER 1944
THE 505TH PARACHUTE REGIMENTAL COMBAT TEAM
OF THE AMERICAN 82ND AIRBORNE DIVISION
AS THE CENTRAL LINK IN OPERATION ‘MARKET GARDEN’
DROPPED 60 KM BEYOND ALLIED FRONT LINES
AND SEIZED AND HELD (FOR 57 DAYS) VITAL BRIDGES
AND TERRAIN IN THE NIJMEGEN – GROESBEEK – MOOK AREA
AGAINST HEAVY ENEMY RESISTANCE
AND DESPERATE COUNTERATTACKS
WE DEDICATE THIS MEMORIAL TO THOSE BRAVE
AMERICAN TROOPERS AND HEROIC DUTCH CITIZENS
WHO GAVE THEIR LIVES THAT THE PEOPLE
OF THE NETHERLANDS MIGHT LIVE IN FREEDOM
THE 505TH PARA – RCT WWII ASSOCIATION
17 SEPTEMBER 1996′.
De geschiedenis
Het bevrijdingsmonument herinnert de inwoners van Groesbeek (gemeente Berg en Dal) aan operatie ‘Market Garden’, waarbij geallieerde parachutisten achter de frontlinie in het gebied Nijmegen-Groesbeek-Beek werden gedropt.
Bij de Amerikaanse luchtlandingstroepen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Ook rondom Eindhoven vielen de bruggen grotendeels in handen van de Amerikaanse para’s.
Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. Onder leiding van luitenant-kolonel John D. Frost slaagde het 2de bataljon van de 1ste Parachutisten Brigade van de 1ste Airborne Divisie erin om de noordelijke oprit van de oude Rijnbrug te bezetten en deze oprit tijdens de daaropvolgende strijd dagenlang onder controle te houden. De Engelse para’s bij de Rijnbrug en rondom Oosterbeek werden echter verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich met zware verliezen overgeven. De landing van de Poolse 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade bij Driel was te laat om nog van enige hulp te kunnen zijn aan de belegerde Engelse luchtlandingstroepen. Ook de opmars van het 30e corps liep ernstige vertraging op door onder andere aanvallen van in de haast samengestelde Duitse eenheden.
Nadat de Slag om Arnhem werd verloren, is de aanval gestokt. Wel was dankzij de samenwerking van Amerikaanse en Engelse soldaten een deel van Noord-Brabant en Gelderland in geallieerde handen terechtgekomen. Vanuit deze strook vrij gebied van Eindhoven naar Arnhem (‘de Corridor’ genoemd) werd in de maanden daarna de rest van Brabant bevrijd. Tijdens operatie ‘Market Garden’ zijn boven Nederland 35.000 parachutisten gedropt, waarvan circa 11.000 bij Arnhem zijn geland. Slechts 2400 man is het gelukt om na gevechten in Oosterbeek en Arnhem de Rijn terug over te steken naar de Betuwe. De overige soldaten raakten gewond, werden gedood of zijn krijgsgevangen gemaakt. In totaal zijn meer dan 17.000 militairen van de luchtlandings- en grondtroepen gesneuveld, gewond geraakt of vermist. Dit verliescijfer was hoger dan tijdens de invasie in Normandië (D-Day).
De meeste Amerikaanse militairen zijn herbegraven in Amerika. Britse en Canadese militairen blijven begraven in het land waar zij zijn gesneuveld.
Onthulling
Het monument is onthuld op 17 september 1996.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich bij het gemeentehuis aan het Dorpsplein te Groesbeek (gemeente Berg en Dal).
Bronnen
- Gemeente Groesbeek;
- Contactblad van de Stichting 1940-1945 van oktober 2002;
- In het spoor van Market Garden – Monumenten en gedenktekens Noord-Brabant van Jacq van Eekelen e.a. (Den Dungen, Market Garden Comité, 1998).
