Het monument
Vorm en materiaal
Het verzetsmonument in Oostzaan is een bronzen stoel, geplaatst op een betonnen voetstuk. Achter de stoel staat een betonnen zuil met op de voorzijde een zwarte plaquette. Ook is op het gedenkteken een klein gedenkplaatje aangebracht. Het geheel is geplaatst op een cirkelvormig plaveisel. Het gedenkteken is 2 meter 50 hoog, 1 meter 50 breed en 1 meter 50 diep.
Teksten
De tekst op de plaquette luidt:
‘WAAR RECHT TOT ONRECHT WORDT,
WORDT VERZET TOT PLICHT’.
De tekst op het gedenkplaatje luidt:
‘DS NANNE ZWIEP
OMGEKOMEN TE DACHAU 24 NOVEMBER 1942
ZIJN SPREUK WAS:
“VRIJ VAN MENSEN. GEBONDEN AAN GOD”.’
Symboliek
Het ontwerp is vervaardigd naar aanleiding van de dood van Steve Biko in Zuid-Afrika. De spijlen van de stoel stellen tralies voor. Aan een van de spijlen zit een vogel vastgeketend, waarmee wordt benadrukt dat er van vrijheid geen sprake is.
De geschiedenis
Het verzetsmonument in Oostzaan is opgericht ter nagedachtenis aan ds Nanne Zwiep. Het monument benadrukt dat vrijheid en gerechtigheid waardevolle verworvenheden zijn die te allen tijde verdedigd moeten worden.
Nanne Zwiep (Beemster, 3 augustus 1894 – Dachau, 24 november 1942) was een Nederlands-hervormde predikant in de stad Enschede. Hij werd door de nazi’s gearresteerdvin de Tweede Wereldoorlog. Zwiep stierf in 1942 in het concentratiekamp Dachau, bij München. Zwiep werd predikant aan de Grote Kerk op de Oude Markt in Ensched in 1929 en was een prominent persoon in de stad. Op zondag 19 april 1942, sprak hij zich in zijn ‘kanselboodschap’ uit tegen het Nationaal-Socialisme, de rechteloosheid van de Joden en het ingrijpen van de NSB in het christelijk verenigingswerk. De volgende dag werd hij door de bezetter gearresteerd. Na vijf maanden ondervraging in de gevangenis in Arnhem en Amersfoort werd hij naar Dachau getransporteerd. Op 24 november 1942, twee maanden na zijn aankomst in het kamp, stierf hij aldaar aan uitputting en ondervoeding.
In nagedachtenis aan Zwiep is er in Enschede een scoutinggroep (Scouting Nanne Zwiep) naar hem vernoemd, die op 1 mei 1945 werd opgericht.
Onthulling
Het monument is op 4 mei 1978 onthuld door de kunstenaar Roel Bendijk en wethouder Piet Bakker (CPN).
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Gemeente Oostzaan;
- www.nannezwiep.nl;
- Oudheidkamer Oostzaan.
‘Monumenten Spreken’
Aanvullende informatie over dit monument en de 27 andere oorlogsmonumenten in de Zaanstreek is te vinden op de website Monumenten Spreken. Hier zijn onder andere getuigenverhalen te lezen.
